NOBEL VĂN CHƯƠNG

Hix , Nobel văn chương 2008 được trao tặng cho nhà văn Pháp Jean Marie Gustave le Clézio ( hì , thấy dân tình hay gọi tắt thành J.M.G ) .
Nói chung , 2 năm gần đây giải Nobel văn chương tớ gần như chưa động tới tí chút nào ( mà đúng ra là gần như không có ấn tượng ) . Đã có lần ngồi cố gắng đọc lấy một ít của bà Doris Lessing mà buồn ngủ tệ , cứ như đọc bà ấy là liều thuốc ngủ tốt nhất khi bị mất ngủ ấy . Hình như nó ngoài tầm với hoặc bản thân không còn mòn mỏi theo đuổi những điều quá sức nhân văn . Nó không tồn tại thật . Đúng như lời Hội Đồng Giám Khảo giải Nobel đã nhận xét “tác phẩm này chứa đựng những hình ảnh tuyệt vời về một nền văn hóa đã mất của sa mạc miền Bắc châu Phi, so sánh với một Châu Âu hà khắc và xấu xí, được miêu tả qua cặp mắt của những người di dân không được nơi họ cư ngụ giang tay chấp nhận. Nhân vật chính, Lalla, một công nhân đến từ Algeria, là một hình ảnh lý tưởng hóa, tương phản với sự xấu xa độc ác của xã hội Châu Âu hiện đại." My God ! Có thể vì giải pháp an toàn hay loại bỏ mọi yếu tố nguy cơ nên Nobel văn chương 2 năm gần đây mới có kết quả thế này chăng ?!
Hừ hừ , search thì biết Désert được xuất bản 1980 và được giải của Viện Hàn Lâm Pháp . Mà các bác trong giới trao đổi với nhau thì tác phẩm này cũng được dịch ra tiếng Việt năm 1997 ( NXB HNV , Huỳnh Phan Anh dịch ) với tựa Sa Mạc , chưa kể dân Pháp ngữ cũng biết đến tác gia này qua trích đoạn truyện ngắn trong sách giáo khoa Pháp ngữ . Các tác phẩm còn lại thì chưa search chi hết . Nản !
Thông tin Désert đã xuất hiện từ 1997 tại VN mà đến giờ phút này vẫn thấy lạ hoắc khiến tớ không bất ngờ . Vì theo tớ biết , những tác phẩm xuất bản theo sự hợp tác của Đại sứ quán với NXB thì luôn luôn nằm trong khuôn khổ bó hẹp , vấn đề PR = Zero .
Hix , chẳng thế mà trên giá sách của anh lại có mấy cuốn văn học Pháp , Hungary , Thụy Sĩ ... mới cong , rất được nhưng anh lại mua nó ở 1 hàng sách vỉa hè vắng ngắt đến không ngờ . Cũng là cái may cho thói hay lượn lờ linh tinh . Vì mấy cuốn này có bói mỏi mắt chắc gì đã thấy , mà nay lại giá quá mềm ( vì cô bán sách bảo "sách này chẳng ai thèm đọc , lấy về mà chẳng thấy ma nào hỏi han" )
Lâu rồi không lượn lờ ... cái list sách muốn mua thì mỗi ngày một dài , mọt đời chắc cũng không mua được hết theo ý muốn
TB : Đang chạy Nothing Compares 2U _ Sinead O'Connor . Nghiền ghê gớm !

VỌNG ÂM TỪ MỘT TỰ TRUYỆN _ Naguib Mahfouz ( Nobel VH 1988 )

Đọc 3 hôm nay rồi mà vẫn lởn vởn trong đầu , chưa thông đạt , chưa thấu đáo ... vẫn thấy gợn gợn như mình làm điều gì chưa được như ý muốn . Dạo đọc Tinh hoa truyện ngắn O.Henry , cũng có truyện phải vài ba ngày sau mới ngấm , cũng có truyện phải 2 năm sau mới nghiệm ra , mới thấu . Mong mình mau lớn để hiểu hơn Đời Sống . Chẳng phải ... kịch bản , tác phẩm vĩ đại nhất của nhân loại là Cuộc Đời sao ?? Lớn mau thôi nào !! Thèm được nói chuyện với Cụ Già , thèm được anh chỉ bảo , dạy dỗ ... Thế mà , hôm nay lại quên lịch hẹn chat với anh ... Vểnh râu ngồi đọc thơ thẩn chán rồi nằm kềnh xem film ( mà lại là film HQ mới điên chứ :( ) ... Bây giờ tắm xong , mới tỉnh táo nhớ ra ... hôm nay là thứ 5 , thứ 5 hẹn anh .... UAAAAAAAAA , em ghét em lắm !! Cụ Già ơi !! hixhixx huhuhu
VỌNG ÂM TỪ MỘT TỰ TRUYỆN Naguib Mahfouz Thường Quán chuyển ngữ từ bản Anh ngữ của Denys Johnson-Davies Một đánh lừa của trí nhớ Tôi thấy một gã khổng lồ với bao tử lớn cỡ một đại dương, và chiếc miệng có thể nuốt trọng một thân voi. Tôi ngạc nhiên hỏi gã: - Thưa, người là ai? Gã đáp lại, ngạc nhiên: - Ta là sự quên. Làm sao ngươi lại có thể quên ta như vậy chứ? Ra đi Chỉ tới đám tang của anh ta tôi mới thực sự cảm thấy anh ta đã chết. Những dãy ghế kín người tới chia buồn, và sau những lời phân ưu là một hồi xướng kinh Qu’ran. Tất cả những khách ngồi xoay qua người kế cận trò chuyện, và rất nhiều câu chuyện đã được kể được nghe. Nó về tất cả mọi người, trừ người nằm đó. Người ạ, nay thì đích thực người đang ra đi từ chốn này tới Đấng Vạn Năng như là trước đó thế giới này đã rời bỏ người vậy. Tinh khiết Nàng đi vào giữa chợ áo chùng trắng, khăn phủ đầu màu lục, thấy một người đàn ông đang vò đầu vò tai kiếm kiếm tìm tìm. - Bác muốn tìm gì? Nàng hỏi người đàn ông. Người đàn ông như bực dọc trả lời: - Tôi đang tìm nước tinh khiết. Bằng một giọng như trách móc nhẹ thôi nàng nói: - Bác sẽ không tìm được thứ gì tinh khiết hơn là mồ hôi của một người đàn bà đâu. Sự sống Hoàn cảnh sống có lúc buộc tôi thành gã đạo tặc.Tôi tập ra nghề một đêm trời đất tối tăm, nạn nhân là một khách trên đường. Gã đi đường sợ điếng hồn vía, có thể ngã lăn ra mà chết. Gã van xin luôn miệng, "Lấy hết mọi thứ tôi có đây, lấy hết đi, nhưng tha cho tôi, cho tôi còn sự sống." Từ đó cho tới về sau tôi cứ lượn trùm với linh hồn tôi quanh bí ẩn của sự sống. Mộ Vàng Trong giấc mộng tôi thấy một nấm mộ bằng vàng nằm rực rỡ dưới một tán cây cao với nghìn chim sơn ca đang cất tiếng. Mặt tiền nấm mộ khắc những chữ rõ nét sắc, đẹp: " Hạnh phúc cho người mà cuộc vào đời của hắn nằm trong thử thách bị khước từ ."

THIÊN ĐƯỜNG TRẺ THƠ _ Naguib Mahfouz ( Nobel 1988 )

Naguib Mahfouz
Sinh ngày:
11 tháng 12 năm 1911 tại Cairo, Ai Cập
Mất ngày:
30 tháng 8, 2006 (94 tuổi) tại Cairo, Ai Cập
Nghề nghiệp:
Nhà văn
Quốc tịch:
Ai Cập
Tác phẩm chính:
The Cairo Trilogy
------------------------------ . -----------------------------
- Bố ơi ...
- Gì thế ?
- Con và bạn Nadia bao giờ cũng ở cạnh nhau .
- Tốt lắm .
- Cả ở trong lớp , cả trong giờ chơi , cả ở nhà ăn .
- Rất tuyệt . Bạn ấy đáng yêu và ngoan ngoãn .
- Nhưng trong giờ thần học , con lại vào một lớp , bạn ấy vào lớp khác .
Người bố đưa mắt nhìn vợ đang thêu một tấm khăn thì thấy vợ mỉm cười :
- Và chỉ riêng trong giờ thần học thôi .
- Nhưng tại sao lại thế hả bố ?
- Vì con theo một đạo , còn bạn ấy theo đạo khác .
- Thế là sao ạ ?
- Con là tín đồ đạo Hồi , còn bạn ấy là tín đồ Thiên Chúa .
- Tại sao hả bố ?
- Con còn nhỏ , bao giờ lớn , con khắc hiểu .
- Con lớn rồi .
- Chưa , con còn nhỏ .
- Nhưng tại sao con lại là tín đồ đạo Hồi ?
Đến đây , người lớn phải kiên nhẫn và thận trọng để khỏi vi phạm các phương pháp giáo dục hiện đại .
- Bố theo đạo Hồi , mẹ theo đạo Hồi , nên con cũng là tín đồ đạo Hồi .
- Còn Nadia thì sao ạ ?
- Bố mẹ bạn ấy theo đạo Thiên Chúa . Bởi vậy bạn ấy cũng theo đạo Thiên Chúa .
- Đó là tại vì bố bạn ấy đeo kính ?
- Không , đeo kính không liên quan gì đến chuyện này . Chẳng qua ông của bạn ấy cũng theo đạo Thiên Chúa .
Anh sẽ kể về ông bà , cụ kỵ và tổ tiên xa nữa , xa mãi để con gái anh phát ngán mà nói sang chuyện khác . Nhưng nó đã hỏi :
- Thế theo đạo Hồi tốt hơn hay theo đạo Thiên Chúa tốt hơn hả bố ?
Suy nghĩ một chút , người bố đáp :
- Cả hai đều tốt .
- Nhưng phải có một đằng tốt hơn chứ ạ ?
- Cả hai tôn giáo đều tốt .
- Hay là con cũng theo đạo Thiên Chúa , để con và Nadia không bao giờ phải tách rời nhau ?
- Không , không được . Ai cũng phải theo tín ngưỡng của cha mẹ mình .
- Nhưng tại sao ạ ?
Giáo dục hiện đại quả không phải dễ !!
- Con không muốn lớn lên cái đã rồi hãy hỏi ư ? _ Anh trả lời bằng một câu hỏi .
- Không ạ .
- Thôi được rồi . Thế con có biết mốt là gì không ? Đó , người theo mốt này , người thích mốt khác . Theo đạo Hồi là mốt mới nhất . Bởi vậy , con vẫn phải theo đạo Hồi .
- Nghĩa là Nadia không còn hợp mốt ?
Thật chẳng ra làm sao ! Có lẽ anh đã phạm một sai sót nào đó . Bây giờ làm sao gỡ ra được đây ?? ...
- Đó là vấn đề thị hiếu , nhưng ai cũng phải theo tín ngưỡng của bố mẹ mình con ạ .
- Con sẽ bảo bạn ấy rằng bạn ấy đã không còn hợp mốt , còn con đang theo mốt mới nhất , được không ạ ?
- Tín ngưỡng nào cũng tốt _ người bố vội ngắt lời con _ cả tín đồ đạo Hồi , cả tín đồ đạo Thiên Chúa đều tin vào Thượng Đế .
- Nhưng tại sao họ lại tin trong những căn phòng học khác nhau ạ ?
- Vì mỗi người tin theo cách riêng của mình .
- Theo cách riêng là thế nào ạ ?
- Điều đó thì sang năm hoặc sang năm nữa con sẽ biết . Còn bây giờ con chỉ cần biết rằng tín đồ đạo Hồi tin ở Thượng Đế và tín đồ Thiên Chúa cũng tin ở Thượng Đế !!
- Thế Thượng Đế là ai hả bố ?
Tới đây thì người bố lúng túng . Sau đó , cố giữ bình tĩnh , ông hỏi :
- Thế ở trường cô giáo nói những gì về chuyện này ?
- Cô đọc kinh Coran , và chúng con học thuộc các câu kinh nhưng con chẳng hiểu gì cả . Thượng Đế là ai hả bố ?
- Là người sáng tạo ra tất cả mọi thứ trên thế giới này _ người bố ngập ngừng một chút rồi nói .
- Tất tần tật hả bố ?
- Ừ , tất tần tật .
- Thế Đấng sáng tạo nghĩa là gì hả bố ?
- Nghĩa là người làm ra tất cả .
- Làm bằng cách nào ạ ?
- Bằng ý chí vô biên của mình .
- Thế Thượng Đế sống ở đâu ạ ?
- Ở tất cả mọi nơi trên thế giới .
- Nhưng khi chưa có thế giới thì Thượng Đế ở đâu hả bố ?
- Ở cao lắm , tít trên kia .
- Trên trời ấy ạ ?
- Ừ .
- Con muốn nhìn Thượng Đế một cái .
- Không thể được .
- Nhìn qua tivi cũng không được ạ ?
- Ừ .
- Thế tại sao bố lại biết Thượng Đế ạ ?
- Là vì đúng như thế .
- Ai là người đầu tiên biết Thượng Đế ở trên kia hả bố ?
- Các nhà tiên tri .
- Các nhà tiên tri ấy ạ ?
- Ừ , ví dụ nhà tiên tri Muhamet chẳng hạn .
- Làm cách nào ông ấy biết được hả bố ?
- Vì ông ấy có sức mạnh đặc biệt .
- Mắt ông ấy rất tinh ạ ?
- Ừ .
- Tại sao vậy hả bố ?
- Vì Thánh Ala làm mắt ông ấy tinh .
- Nhưng tại sao mới được chứ , hả bố ?
Mất hết bình tĩnh , anh đáp :
- Bởi vì Người có thể làm tất cả những gì Người muốn .
- Thánh là người thế nào hả bố ?
- Thánh , rất hùng mạnh , rất khỏe khoắn , có thể làm được mọi việc .
- Giống như bố ấy phải không bố ?
Anh cố nén cười :
- Không ai bằng được Người .
- Thế sao Người lại phải sống ở trên kia ?
- Vì đối với Người , mặt đất bé quá . Nhưng Người trông thấy tất cả mọi điều .
Cô bé ngẫm nghĩ một chút rồi nói :
- Nhưng bạn Nadia bảo Người đã từng sống trên mặt đất .
- Đó là vì Người biết hết những gì xảy ra trên mặt đất , chẳng khác gì Người sống ở đây .
- Nhưng bạn ấy nói rằng một bọn đã giết chết Người ?
- Nhưng Người vẫn sống mãi và không bao giờ chết .
- Nhưng Nadia nói Người đã bị giết chết ?
- Không phải đâu con ạ , chúng tưởng chúng đã giết chết Người , nhưng Người không chết , Người vẫn sống .
- Thế ông nội con vẫn sống ?
- Không , ông mất rồi .
- Ông bị một bọn giết chết ạ ?
- Không , ông tự chết thôi .
- Tại sao ạ ?
- Ông bị ốm , cho nên ông chết .
- Thế em gái con cũng sẽ chết chứ ạ , vì nó đang bị ốm kia kìa ?
Anh cau mày , trông thấy cử chỉ tức giận của vợ .
- Không , em con sẽ khỏi , chắc chắn như vậy .
- Thế tại sao ông lại chết hả bố ?
- Vì ông ốm yếu và già cả .
- Bố cũng sẽ ốm yếu và già cả , tại sao bố không chết ?
Người mẹ mắng cô bé , cô bé ngơ ngác không hiểu ra sao . Nó băn khoăn nhìn mẹ rồi nhìn bố .
- Chúng ta chết theo ý của Thượng Đế , khi nào Người muốn thế _ cuối cùng người bố đã tìm ra cách trả lời .
- Thế tại sao Người lại muốn chúng ta chết ạ ?
- Mọi chuyện đều là do ý của Người .
- Thế chết là tốt hả bố ?
- Không đâu , con .
- Vậy tại sao Thượng Đế lại làm điều không tốt ?
- Người mà đã muốn , thì ai cũng phải chết thôi .
- Nhưng , chính bố vừa nói rằng chết là không tốt cơ mà ?
- Bố lầm , con ạ .
- Thế tại sao mẹ lại tức giận khi con nói rằng bố sẽ chết ?
- Vì Thượng Đế còn chưa muốn như vậy .
- Bao giờ Người muốn ạ ?
- Người gửi chúng ta xuống thế giới này , rồi Người lại gọi về .
- Để làm gì ạ ?
- Để chúng ta ở đây làm những điều tốt , chừng nào chúng ta còn chưa phải rời bỏ thế giới này .
- Nhưng tại sao chúng ta không ở lại ?
- Nếu mọi người không rời bỏ mặt đất , thì sẽ không đủ chỗ .
- Tất cả những gì tốt đẹp , chúng ta sẽ để lại đây hả bố ?
- Chúng ta sẽ đi tới một chỗ còn tốt đẹp hơn nữa .
- Tới đâu ạ ?
- Lên trên kia .
- Lên với Thượng Đế ?
- Ừ .
- Và như vậy là tốt hả bố ?
- Tất nhiên .
- Vì vậy chúng ta mới cần phải đi khỏi đây ạ ?
- Nhưng chúng ta còn chưa làm tất cả những điều tốt mà chúng ta có thể làm .
- Còn ông nội , ông đã làm tất cả rồi ạ ?
- Ừ .
- Thế ông đã làm được những gì ạ ?
- Ông đã xây dựng được một ngôi nhà và trồng được một khu vườn .
- Thế thằng Tutu , em họ của con bị chết hồi nọ thì đã làm được những gì ạ ?
Người bố tuyệt vọng ném ánh mắt về phía người vợ để cầu cứu . Sau đó anh nói :
- Nó cũng đã xây dựng một ngôi nhà nhỏ trước khi nó ra đi .
- Còn thằng Lolu ở bên cạnh nhà mình cứ đánh con luôn và chẳng làm điều gì tốt cả .
- Nó là đứa hư .
- Và nó sẽ không chết chứ ạ ?
- Nó sẽ chết khi nào Thượng Đế muốn .
- Mặc dù nó không làm được điều gì tốt ?
- Mọi người đều chết cả . Nhưng ai làm được điều tốt sẽ được lên chỗ Thượng Đế , còn ai làm điều xấu sẽ bị thiêu trong lửa .
Cô bé buông một tiếng thở dài , im lặng vài phút . Còn anh , anh cảm thấy mệt rã rời . Anh trả lời con gái anh có đúng không ?? Nhưng vừa lúc ấy , cô bé đã lại nói :
- Con muốn lúc nào cũng ở bên cạnh Nadia .
Anh đưa mắt ngỡ ngàng nhìn con , cô bé liền giải thích rõ :
- Kể cả trong giờ thần học .
Anh cười vang lên . Người mẹ cũng cười .
- Anh không nghĩ rằng có thể bàn luận những vấn đề như thế với các con _ anh nói với vợ .
Người vợ đáp :
- Khi nào con gái mình lớn , anh có thể nói hết với nó những mối hoài nghi của anh .
Anh ngoảnh mặt về phía vợ , cố hiểu xem chị nói câu đó là nói thật hay nói đùa , nhưng anh thấy chị đã lại cúi xuống khung thêu .
( Vũ Đình Bình dịch )
------------------- . -------------------- . -------------------
TB : It's Christmas present
Truyện ngắn này đáng được mọi người đọc , đặc biệt khi không khí Noel đang tràn ngập quanh chúng ta . Merry Christmas !!
_DELICATE_