hạnh ngộ

Hạnh ngộ trong bóng tối là quyển thứ 5 đọc của Otsuichi. Một câu chuyện được kể hay nhất với tôi trong 5 quyển đã đọc, tâm lý nhân vật cùng chiều tiến của câu chuyện, cách kể đan xen đổi chỗ 2 cái nhìn: một của người mù luôn là bóng tối và một của người buộc phải chọn bóng tối để ẩn thân... đều được viết tốt, nhất là 2/3 đầu truyện. Văn học Nhật - Hàn hiện đại, về ý tưởng và tư duy văn học luôn khiến tôi gật gù dù là một câu chuyện đời thường được kể hay một vụ án mạng hay thế giới liêu trai; ở Hạnh ngộ trong bóng tối là ý tưởng một tình huống hoàn toàn có thể xảy ra trong đời thực, gắn nó với một vụ án mạng cũng không lắt léo âm mưu gì, những thứ con người sẽ bị thôi thúc làm ngay làm luôn lúc này trong đời sống hiện đại Nhật nhiều áp lực: nghi phạm của vụ án mạng đẩy người vào đoàn tàu đang chạy, ẩn thân trong ngôi nhà của cô gái mù sống một mình gần hiện trường vụ án - tình huống dễ thấy và không thể đơn giản hơn nhưng lại thường không được khai thác dưới góc độ một câu chuyện văn học

người đọc bị hút vào câu chuyện một phần vì nó được kể, tâm lý nhân vật viết vừa khẩu vị chung. Một phần người đọc đang đối mặt với tò mò: chắc chắn tác giả sẽ cho một cái kết xứng đáng với những con người tốt đẹp này, nhưng bằng cách nào mới được chứ. Chính ở đây tham vọng cú twist làm hở câu chuyện về mặt logic; tôi băn khoăn không biết bản thảo

này của Otsuichi có được đọc lại [thường những tác giả hiện đại ăn khách ngoài người thân hoặc người mà tác giả nhắm đến để gửi gắm câu chuyện, còn có đội ngũ phía sau đọc bản thảo góp ý, thậm chí người của nxb], có đúng người đọc bản thảo tinh không. Ở cao trào mở thắt nút câu chuyện, câu chuyện đi về thời điểm đầu của dòng thời gian, tức trước và ngay sau án mạng, nhân vật nam chính là người đủ sắc sảo để biết tìm một nơi quan sát hiện trường án mạng, biết nơi đó là ngôi nhà của một cô gái mù - cô gái mà anh từng nhìn thấy suốt thời gian mỗi sáng đi tàu đi làm: cô đều mở cửa sổ đó, đều đứng ở đó, và một ngày cô mặc y phục lễ tang đứng đó gọi mẹ mẹ ơi hướng về nơi đoàn tàu lăn bánh, rồi một người phụ nữ cũng lên cùng khoang tàu với anh mặc y phục lễ tang cả chuyến đi cố ý không ngảnh mặt về hướng cửa sổ có cô gái đang gọi mẹ mẹ ơi; anh ta cũng biết lâu lâu cô gái mù được một người bạn dẫn đi ra ngoài, và nghe họ nói chuyện anh biết cô sống một mình vì thế nên đã chọn ẩn thân trong ngôi nhà đó; nhưng cũng chính anh ta khi vào ngôi nhà này sau án mạng lại tỏ ra bỡ ngỡ tò mò sao cô gái mù này lại sống một mình, gia đình cô đâu, ảnh trong nhà là cô hồi nhỏ chụp với người đàn ông có lẽ là bố cô thì chuyện gì xảy ra với ông ấy rồi sao cô lại sống một mình... ai đó cũng hoàn toàn đồng thời có thể bẻ lại tôi những lỗ hổng của một độc giả trinh thám chỉ ra về logic, nhưng ở đây có tồn tại lỗ hổng do twist viết nhanh 1/3 cuối [phải tạo hiệu ứng đối sánh với 2/3 đầu thôi, về kỹ thuật và dụng ý là thế] không hoàn toàn khớp với logic suy luận của nhân vật ở 1/3 đầu. Thế mới nói khi Poe tạo ra thể loại trinh thám thì đồng thời cũng tạo ra một type độc giả đặc biệt mang tên độc giả trinh thám, độc giả là sản phẩm sáng tạo của nhà văn [cái này Borges cũng từng nói thì phải], như hôm qua tôi hay tin Poe không nghiện thuốc phiện và không thể xem là nghiện rượu vì đó là người có thể nói không uống được rượu, tửu lượng lẹt đẹt [trong khi tôi đọc và nhớ là Poe nghiện rượu, thuốc phiện và có lạm dụng thuốc], Poe nghiện thuốc phiện là sáng tạo của Baudelaire 

câu chuyện hạnh ngộ này dành cho những người có xu hướng chọn và yêu thích cuộc sống một mình, sự cô độc có thể tự mình nhận biết, hay không còn nhận ra mình cô độc nữa rồi. Có người yêu thích một mình trong bóng tối vì hoàn cảnh đưa đến và họ chỉ còn biết chấp nhận; với tôi chấp nhận dễ hơn không chấp nhận, người bệnh yếu đuối lẹt đẹt như tôi thấy phản kháng mới khó [cứ phải rồ lên làm gì cho mệt, mọi chuyện muốn ra sao thì ra chẳng phải thế cho nhàn hay sao], chấp nhận thì dễ dàng với tôi hơn nhiều dẫu tôi cũng biết một nửa ngoài kia cả đời này phấn đấu để chấp nhận nhưng không làm sao để không phản kháng để không rồ lên [họ hay bị cuốn vào mê cung của buông với buông bỏ]. Cũng có người một mình cô độc, vui vẻ và giản đơn, đã như thế, hiện tại và sau này cũng vẫn thế; người khác nhìn vào chắc sẽ không sao hiểu nổi cách sống ấy, thậm chí nghĩ rằng thật đáng thương [thang hạnh phúc mỗi người quá chênh lệch] nhưng đời này có những người chỉ có thể sống thoải mái nếu được như thế mà thôi, một hạnh phúc giản dị, gọn ghẽ, nhẹ nhõm

hôm trước nói chuyện với một bạn fb, môi trường làm việc của bạn gắn với Nhật nhiều; suốt bao năm làm bạn fb luôn cảm nhận bạn ấy 1 mình nên cứ tưởng bạn con 1, hoá ra nhà đông anh em; gần đây bạn cởi mở hơn, sẽ bày tỏ là mình vui vì cuối tuần đọc được một tin nhắn một cái còm hay cuối tuần có thể trò chuyện online với ai đó... khi ngồi nói chuyện, cả tôi và bạn đều nói, thích ở một mình [với tôi có lẽ vì cảm thấy mệt mỏi nên có xu hướng muốn được yên thân], đồng thời tôi cảm tôi ở một mình là bình thường không nói chuyện với bất cứ ai cũng bình thường, nói chuyện với ai cũng bình thường [trực tiếp có thể còn khiến tôi căng thẳng nhẹ, dạ dày sẽ hơi cắn] vì tôi có thế giới phong phú trong sách của tôi [tôi nằm ngủ còn rực rỡ nữa], còn bạn thì sẽ vui khi có ai đó nói chuyện. Tại thời điểm, ngay trong cuộc nói chuyện, tôi nghĩ lý tưởng với những người như tôi là: sống cùng ai đó như một couple trong một không gian, có thể nhận biết sự hiện diện của người ta trong tương quan với mình nhưng mình và người ta ở một trạng thái vờ như giữ khoảng cách, thân thiết như thịt da của nhau nhưng giữ khoảng cách độc lập không phụ thuộc nhau; thật dã man khi lý tưởng về một trạng thái sống cũng là bộ môn khó như chịu tra tấn lưu đày, vì để được ở trạng thái ấy, 2 người hay tập thể nhỏ, phải cực hiểu nhau, có kinh nghiệm cảm xúc của mình của đối phương [mà muốn có kinh nghiệm thì phải từng trải nghiệm thôi] đồng thời phải chịu được nhau ở trạng thái ấy một cách thoải mái

hạnh ngộ - gặp nhau đôi tâm hồn được nghỉ ngơi

Alice

bảo lâu không đọc gì dễ dãi, thấy Calling you vẫn còn màng co thì bóc đọc thử, sẵn đọc luôn quyển còn lại, mấy thời gian đâu; mà so với Zoo và Goth [đọc 2016-2018] thì Calling you và Hana Alice Judas chỉ được phân nửa những gì Zoo và Goth đã từng gây ấn tượng với mình

thôi đừng ai cười, tôi thích đọc linh tinh mà

Người quan sát

Pheromone là những chất được sử dụng như những tín hiệu hóa học giữa các cá thể cùng loài, những chất này được tiết ra ngoài cơ thể côn trùng và có thể gây ra những phản ứng chuyên biệt cho những cá thể cùng loài khác. Goth – Những kẻ hắc ám của Otsuichi làm tôi nghĩ mãi về con người nhìn con người là con người và con người nhìn con người là con mồi để bị săn. Hồ của Kawabata Yasunari có nhân vật nam chính đi theo phụ nữ như thể lão lạc vào ma cảnh, những người phụ nữ lão đi theo như tiết ra thứ gì đó triệu hồi nhân tố bệnh hoạn bên trong lão; lão bám theo có thể chỉ bởi đôi bàn chân xấu xí dị hợm nhăn nheo của lão muốn bám theo, đôi chân xấu xí ấy nằm ngoài cơ thể và sự kiểm soát của ý chí; hoặc có thể, bởi chính cái đẹp tỏa ra từ những người phụ nữ đó hoặc thứ đó khiến họ phải bị bám theo một cách ma quái, mời gọi, đánh thức, và dẫn dụ kẻ khác phải bám theo, "một thứ giống như ma giới, ở đó có loài ma quỷ khác với con người sống lẫn giữa loài người"; dù bởi điều gì thì lão hay những cái đẹp ấy cũng là những cư dân trong cùng một ma giới. Hay như nhân vật phụ trong Ác nhân của Yoshida Shuichi nói về cô gái nạn nhân trong truyện “loại con gái như thế này phải bị đàn ông giết thôi”… Tức là có tồn tại những cá thể tiết ra pheromone mời gọi những cá thể khác cùng loài với lời hân hoan “xin mời bước vào maya”, và tồn tại con người nhìn con người là con người và con người nhìn con người là những con mồi.

Goth của Otsuichi thì đậm đặc pheromone :), là truyện gồm 6 truyện xoay quanh hai cô cậu học sinh cấp 3 dị hợm, và như tên truyện Goth – Những kẻ hắc ám thì cả 6 truyện, có thể đọc như 6 truyện ngắn vì nhiều chi tiết quanh hai nhân vật chính được lặp đi lặp lại; các nhân vật đều không có ai là không Goth :). Tất cả được sắp đặt kể dưới con mắt của Người Quan Sát – cậu học sinh cấp 3 [truyện cuối cùng người đọc mới biết tên nhân vật nam chính]. Vai trò của người quan sát là nhập vào cái ác, dần tìm ra hung thủ, chứng kiến tội ác diễn ra nhưng chỉ quan sát, cậu tự nhận mình là kẻ hắc ám, với cậu những thứ cậu phô diễn ra với mọi người vốn chỉ là tạp âm của một cái đài bị chỉnh sai kênh. Kẻ dùng dao sẽ chết bởi dao, chảy máu bởi dao, muốn hiểu về cái ác thì phải hóa thân vào nó, vô hình trung khơi dậy nhân ác vốn có sẵn trong mình, thậm chí rất có thể anh trở thành chính cái ác, trong mỗi người luôn tiềm tàng một kẻ dị hợm sẵn sàng để được tô điểm càn khôn bằng tính phi nhân của mình. Và lúc này thế giới chia thành 2 loại người: loại có thể giết người và loại không :p, nó chính là một biến thể của dục vọng, kẻ tuân theo dục vọng và không, muốn và không muốn, có thể có được cái mình muốn một cách dễ dàng và khoái hoạt nhưng có người chọn làm và có người không. Đã nói rồi, không làm một việc gì đó khó hơn làm một việc gì đó rất nhiều :v

Tôi nhớ tập truyện Zoo của Otsuichi có một truyện ngắn, không phải truyện tôi thích hay ấn tượng nhất, Trong công viên [hay Trong công viên buổi chiều tà hôm ấy?] thế này: Đứa trẻ chơi trong công viên đến lúc hoàng hôn tắt nắng thì ra nghịch cát, nó thọc tay xuống cát thì túm được mấy sợi tóc, nó thọc tay sâu xuống lần nữa thì có bàn tay chạm vào tay nó và viết vào lòng bàn tay nó chữ [đại để] Cho tôi lên trên ấy, đứa trẻ nhanh chóng viết đáp lại Không được, thế là bàn tay dưới cát kia buông tay đứa bé ra luôn. Sau đó, bãi cát được người ta quy hoạch xây nhà cao tầng và đứa bé tự nhủ, điều đã xảy ra là không thể và có thể hay không thể thì câu trả lời của nó cũng là Không được :p. Đây chính là bầu không khí chung của Otsuichi, rất sòng phẳng và “cứ như không”. Ngóc ngách tối tăm quỷ dị thì cũng “cứ như không” vì nó là phần bản chất phi nhân của con người, nhắm mắt không nhìn nó thì nó sẽ không tồn tại ư :v. Nếu mở mắt soi rọi nó bình thản và tĩnh lặng, rất có thể ánh sáng bình minh tinh khiết sẽ phủ ấm và thay đổi cục diện. Một con đường để đi có thể sẽ mờ mờ hiện ra trong bụi tàn tro

P/s: Mình thích truyện Khuyển nhất, một vài đoạn trong Đất. Otsuichi hay dùng lại đòn nhỉ, cái cách lừa độc giả bằng chị em sinh đôi rồi đảo xưng hô cho độc giả tin vào cái độc giả muốn tin í :p. Đây là người viết điển hình cho cách viết chỉ dùng câu trần thuật đơn giản, tất cả sẽ được kéo lại bằng ý tưởng câu chuyện và cách ủ bột câu chuyện [nó sẽ nở thành cái gì gì gì đây].

cõi lòng tôi tĩnh lặng trở lại

Khi đọc hết 11 truyện ngắn kinh dị, kỳ bí trong Zoo của Otsuichi, ý nghĩ đầu tiên của tôi là ồ lên sung sướng, chính là bởi cái tên của tập truyện. Zoo cũng là tên của một truyện ngắn trong tập truyện, nhưng nó được lấy làm tên sách thì cảm nhận của tôi lấy làm thú vị mà khoái chí.

Zoo - sở thú. Tập truyện này đúng là sở thú và Otsuichi dùng 11 truyện ngắn đưa người đọc đi tham quan sở thú người. Qua mỗi câu chuyện người đọc lại bắt gặp một con thú người bị nhốt trong lồng hoặc nuôi thả trong phạm vi giới hạn nội tại, chúng đang giãy giụa, gào thét câm nín hoặc bộc phát như trái phá trong nội tâm, và chính việc đi sâu vào nội tâm nhân vật, khai thác sâu cái tính chất phi nhân nằm sâu trong nhân tính của nhân vật khiến tôi đánh giá rất cao Otsuichi. Cách viết không nhiều văn chương, nhưng tư duy văn học cực tốt và sáng tạo (tôi xem nó là thế mạnh của người viết trẻ, tác giả sinh năm 1978), giọng văn thản nhiên đến khó hình dung nổi. Những cái ác nhìn thấy được là những cái ác rất đỗi bình thường so với những cái ác trong tâm trí con người bị chôn sâu. Bộ óc con người quả thật quỷ dị.

Tôi thích văn học Nhật là ở đây, dù là áng văn chương đẹp bảng lảng, mềm mịn nhẵn như thạch trắng hay lăn tăn tĩnh như mặt hồ thu hay những thứ ma quái, tâm lý bệnh hoạn lợm giọng... thì các tác giả cũng chuyên tâm trong việc đào bới tâm lý nhân vật, giống như họ dám dấn thân, đối diện với tính chất người mọi rợ, man dại, có đến thế nào thì họ cũng muốn đi tới cùng. Cái cách đi này khiến người đọc luôn có cảm giác, làm sao có thể tồn tại một thế giới như những người viết này dựng nên. Làm sao có thể chứ. Để rồi lại phải tìm một cái gì đấy thẳng thẳng để làm mốc làm lề mà nhìn cho chắc chắn rằng, cú xoáy ấy chính là một thế giới thực song hành với thế giới ta đang sống. Các thế giới song hành, không phải thực và ảo. Mà là các thế giới thực song hành.

Bởi chỉ sau những cú vặn xoắn như thế, người ta mới bàng hoàng chợt nhận ra: cõi lòng ta lại có thể tĩnh trở lại.

Seven rooms nếu đọc và tưởng tượng nó thành ngôn ngữ điện ảnh thì đáng công lắm. So-far, Zoo là hai truyện ngắn về các thế giới nhân cách táo bạo. Thơ của ánh dương, Lời nguyền của chúa tể là những cốt truyện sáng tạo, ma mị. Tôi rất tiếc về cái kết của truyện ngắn mở màn Kazari và Yoko, truyện nằm giữa tập Đi tìm máu đi và truyện áp chót Trên máy bay sắp rơi, 3 truyện ngắn này đã tiến những bước hay mà nhẹ tênh tang như không, thế rồi bỗng nhiên cái kết lại quá hụt hơi. Có hai truyện Closet và Trong công viên buổi chiều tà hôm ấy, tôi chỉ có thể nói là nhạt

Truyện tôi thích nhất: Ngôi nhà trắng trong rừng sâu giá lạnh. Lý do à?

Suỵt. Cõi lòng tôi tĩnh lặng trở lại.

Ps: lột bỏ cái bìa ngoài xấu quắc, thấy bìa trong đơn giản mà đúng tính lồng thú hơn ế :p