quá Poe

đọc thế giới phép thuật của Edith Nesbit, như Lâu đài thần bí, Thành phố phép màu [với những món đồ chơi sống dậy, thành phố phép màu từ những món đồ chơi] viết cho thiếu nhi nhưng không kém phần rùng rợn, rồi chuyển sang đọc các truyện rùng rợn, ma quái của bà, vẫn không khỏi ngạc nhiên. Quá Poe [như Năm giác quan, Hình người bằng cẩm thạch, Ngôi nhà câm lặng...], quá Anh - người Anh với những hầm mộ, lâu đài, dinh thự, khu vườn, tượng sáp, bức tranh... xuất hiện trong các câu chuyện ma, kì bí... luôn tạo ra bầu không khí u lạnh kì quái rất riêng 

nếu không biết tác giả, chỉ đọc, tôi sẽ không nghĩ được, rằng đây là sản phẩm của nữ văn sĩ [chi tiết Fabian Society và đời tư của Edith Nesbit, tôi mới biết gần đây thôi :)]

ps. rất nhiều khi, dịch xong rồi, đọc xong rồi... người ta tạm nguôi, không còn nghĩ đến cái xác văn bản dịch, cái xác văn bản mình đọc nữa, một độ lùi nào đấy cả thời gian và phông cảnh thì người ta chợt hiểu cái mình dịch cái mình đọc mà trong lúc sống với xác văn bản người ta cứ mơ hồ băn khoăn. Những sách văn học dịch gần đây, dựng nên cho tôi một nỗi hồ nghi ám ảnh: bản dịch này AI dịch à, con người gấp gáp quá cũng không buồn chuốt tỉa lại à, bảo sao sách ra ồ ạt thế; tại sao lại có nỗi hồ nghi, gần như ám ảnh như thế; vì đọc thì biết người dịch không hiểu gì, người dịch còn chẳng buồn làm người đọc đọc văn bản AI dịch, nói gì đến đọc tác giả mà họ dịch 

rêu

hôm nay gả Mật ngữ của hoa, sang bên kia đường; vô tình đọc thấy bài đăng tìm sách, vào để lại thông tin, thế là quyển sách tìm được nơi ở mới

giao dịch trực tiếp ở đầu ngõ xong, thì đi bộ ra bưu cục luôn, trên đường đi đeo tai nghe [lần đầu tiên vừa đi bộ vừa đeo tai nghe] cho nhớ văn bản phải học; vì đã nghe đi nghe lại audio này nên cũng không chú tâm lắm, đầu óc vân du bắt đầu loang; tự hỏi, sao mình hay suy nghĩ về các tiểu thuyết quá trình, quá trình đứa bé lớn lên rồi trưởng thành rồi về già rồi..., các tiểu thuyết về mấy đời của một đại gia đình, các tiểu thuyết là hành trình đời người; rồi tự gật đầu xác quyết, có thể đó là cách mình giao tiếp với con người, nghe một câu chuyện về đời người khác, mình giao tiếp với con người bằng cách như vậy, dù không phải lúc nào mình cũng thích quyển tiểu thuyết mình đọc, nhưng như vậy thấy an toàn và mưa dầm thấm lâu, nhất là, dễ chịu đựng được hơn là nhìn vào con người sờ sờ trước mắt và chung quanh

quyển tiểu thuyết trong ảnh là kiểu tiểu thuyết như vậy, mua nó hơn 10 năm trước, với ý nghĩ không tìm được lời để nói, không muốn nói thì hoa sẽ nói hộ, ngôn ngữ của chúng có bí mật và lý lẽ riêng, sự biểu hiện bằng im ắng, không thể tranh cãi, không cần thiết và không phải để bàn cãi, nó là các chỉ dấu cho người biết đọc, biết dành thời gian cảm nhận ngôn ngữ của lặng yên

ps. rêu được chọn làm biểu tượng của tình mẫu tử [The language of flowers - Henrietta Dumont]

phép thuật Edith Nesbit

thế giới của phép thuật và thế giới mà ta cho là thật, vĩnh viễn bị ngăn cách bởi một bức màn tơ mành mành, vừa trong như thủy kính, vừa vững chắc kiên cố tường thành. Nhưng một khi tìm được lối đi, dù tí xíu để bước qua bức màn tơ mành mành ấy, có thể là một giấc mơ, một lá bùa, một chiếc nhẫn, thậm chí, một thôi thúc kì lạ rất khó giải thích, không thể cưỡng lại, bất chấp những điều lý trí hay đầu óc khuyên bảo... thì chuyện gì cũng có thể xảy ra. Và, khi ấy, khi càng gần đến nơi - nơi của thế giới phép thuật mở ra, ta càng biết chắc rằng ta không thể khác, mọi thứ không thể khác như nó đang là

đó chính là thế giới phép thuật Edith Nesbit trong Năm đứa trẻ và Nó [Five children and It - It ở đây là The Psammead, sinh vật thần thoại E. Nesbit xây dựng với hình dáng, đặc điểm, tính cách... kỳ khôi (tôi vẫn luôn thích hình dung những sinh vật được tạo ra từ tưởng tượng của nhà văn, rồi sinh vật ấy lại được biến hóa lần nữa bởi những người làm sách minh họa, lúc đến với người đọc thì sinh vật lại thêm một lần lột xác... cứ như vậy, sinh vật được sáng tạo bởi bàn tay hoa của trời đi vào văn hóa đại chúng; qua nhiều màn lột xác, người ta vẫn nhận ra chúng, bởi đâu đó trong các tầng mường tượng - ý lực và biểu hiện, vẫn có những nét đặc trưng nhất định) - sinh vật này bọn trẻ trong truyện gọi là Tiên Cát, Thần Cát, tôi thì thích coi là yêu tinh cát, là Cát yêu à :)))] - đây là truyện tôi thích nhất trong 4-5 quyển trong ảnh E. Nesbit viết cho thiếu nhi, tất nhiên là vì The Psammead rồi; Lâu đài thần bí [hay Lâu đài bị phù phép (mọi thứ trên đời đều bị phù phép, cho đến khi người ta hiểu được chúng); một đứa trẻ trong truyện có lời gợi ý cực hay: cách cải trang tốt nhất là làm giả chính mình :p] và Thành phố phép màu. Đọc Edith Nesbit rồi, thấy những câu chuyện kỳ ảo, phép thuật, những phiêu lưu, những thế giới được dựng nên bởi các tác giả hiện đại, cỡ Neil Gaiman chẳng hạn, đáng được bỏ qua :)))

còn Lũ trẻ đường tàu, đó là một câu chuyện đẹp thuần túy [tôi đọc 13 năm trước, cảm giác là muốn đọc thêm E. Nesbit, chứ không phải vì Lũ trẻ đường tàu mà đọc thêm tác giả, vì cảm giác ấy nên tôi cứ thấy E. Nesbit là tôi mua sách thôi]. Một câu chuyện thuộc phía railway novel, những câu chuyện gắn với đường tàu, tàu hỏa, các chuyến đi bằng tàu hỏa làm bối cảnh chính - nơi các sự kiện, những hồi tưởng, tưởng tượng, chờ đợi một phép màu để thay đổi thực tại, mong chờ một hiện thực khác đi, tốt đẹp hơn, những hy vọng đã dời đi hay còn ở phía trước... nếu đã đọc Lũ trẻ đường tàu mà ghim luôn đấy là Edith Nesbit, thì đi thẳng đến bế mạc nhanh quá

tiếp theo đây, còn phải đến với thế giới kỳ quái Edith Nesbit :)

sao còn bày biện mãi trời lam

ảnh chụp một số https://www.facebook.com/share/p/1FvVwnCn5y/

bản kỉ niệm tất nhiên không có Nhất định thắng rồi, có thì lấy đâu lại dễ in thế; style đọc sách qua mục lục chắc soát cái là ra ngay cái hụt này thôi :))) còn các lời thì tất có khác nhau, vì 2 ấn bản khác nhau [à, mốc thời gian 2007 giải thưởng NN, ở bản kỉ niệm bỏ mốc thời gian, chỉ còn sự kiện]

thế đọc đi nào :) bản kỉ niệm có thêm 36 và một vài đoạn, khác biệt về câu [xem ảnh chụp, một số ngại chụp, thôi đọc đi thì biết]. Bản cũ, câu mở đầu Hè và khói Huế "HAI DỨA" đã "HAI ĐỨA" ở bản kỉ niệm, tuy nhiên "chùm" và "trùm" thì chắc sửa chữ cụ Trần Dần; trình diễn từ ngữ sắp xếp độ to nhỏ, in hoa in thường trong từ ở một số bài thơ trong bản cũ thì ở bản kỉ niệm chắc để cho nhanh, đã thành hết in hoa... thôi thì, như thơ cụ 

"tác phẩm là bản gốc? đời là bản sao? 

Ối Ôi. luôn luôn tam sao thất bản"

VIẾT. MỘT CÁCH CHẾT TẬN HƯỞNG

(...)

SAO CÒN BÀY BIỆN MÃI TRỜI LAM? 

[Trần Dần]

ps. tôi không phải là người để tâm mấy cái bản kỉ niệm với đặc biệt với giới hạn gì gì gì, chưa bao giờ. Vở kịch ấn bản kỉ niệm này đặc biệt hay nếu một người biết xem kịch biết đọc tiểu thuyết... nhìn thấy nó từ đầu và xem trọn nó đến lúc này, khi người ta đã cầm sách trên tay chạy khắp nơi để bán bớt sau khi đã thi nhau nhờ cậy đặt dư ra ở các kênh người và online... và thấy nó ê hề giờ đây rao bán, giảm giá :) đặc biệt hay, một vở nhàm nhưng không bao giờ trật, chỉ có trúng :)))

their Hill

Rabbit Hill - tên truyện như vậy nhưng không chỉ là đồi của thỏ, đây là câu chuyện về những con vật nhỏ ở Hill nhìn con người, các loài nhìn con người, con người hiện lên với nhiều quan điểm khác nhau về chính mối quan hệ giữa con người và loài vật. Chúng quan sát và hỏi nhau: những người mới đến có tốt đẹp như những người ngày xưa, hay lười biếng không trồng trọt gì, bỏ không đất đai khu rừng như mới đây khiến chúng bị đói, hay họ là những người như thế nào, với những cái bẫy, súng, mèo và chó săn... tất tật điều chúng quan tâm chỉ là, những con người mới đến họ như thế nào, họ sẽ làm những gì ở "their Hill". Một câu chuyện đẹp về loài vật và con người, there is enough for all, đứa trẻ đọc truyện sẽ biết nó đi con đường nào trong mối quan hệ giữa các loài cùng sinh sống. There is enough for all

còn Đồi thỏ - Watership Down thì đúng là đồi của thỏ thật [câu chuyện được viết sau khi đã nghiên cứu rất nhiều về thỏ, tập tính động vật...], đây là câu chuyện về bầy thỏ đi mở cõi, đó cũng là câu chuyện của con người [quá nhiều ẩn dụ], dẫu con người trong Đồi thỏ hiện lên chỉ như nhân vật thêm vào. Câu chuyện này đọc cũng 16-17 năm rồi, nhưng trong nhà ngoài bản in cũ năm 2008 thì năm ngoái còn có thêm bản in mới; gần đây gả bản mới đi thì mới mở bản mới ra xem, giời ơi bổ sung các trang minh hoạ màu đẹp thần tiên, chứ không chỉ chữ và vài hình vẽ bản đồ minh hoạ như bản in cũ. Vì minh hoạ đẹp thần tiên nên tôi lại mở ra tí toáy đọc lại những đoạn tôi thích, tôi thì nể tinh thần tổ chức của Cây Phỉ, rất hiểu về kiểu "con người" có linh cảm mạnh mẽ như thỏ Thứ Năm, nhưng tôi lại thích tính cách quyết đoán, dũng cảm của Tóc Giả [tôi lúc nào cũng hình dung những con thỏ Cốt Cán chiến đấu là hình ảnh con emi của tôi tung cước]; và ở tuổi này, câu chuyện Đồi thỏ không còn là một câu chuyện phiêu lưu chiến đấu cho lý tưởng, dành cho thiếu nhi mà tôi bon chen hăng say đọc lúc trẻ nữa, khi đọc lại nó lúc này, dù chỉ tắc bụp các đoạn yêu thích, tôi gộp nó vào cùng Animal Farm của Orwell - đó là cái giá phải trả cho cái già đầu :)))

Rabbit hill thì Newbery, Robert Lawson hình như trước khi được Newbery thì được Caldecott, cứ nhìn minh hoạ của Rabbit hill là hiểu, vẽ mà như con vật hiện ra ngay trước mắt. Watership Down thì Carnegie, đúng là người Anh, câu văn của họ có lúc nào không quái