phẽo

great philosophers who failed at love

chọn không chọn

Tôi chờ đợi

lớn lên cùng dông bão

động lại Bếp lửa vì hôm rồi Xù hát Bài ngợi ca tình yêu [Phạm Đình Chương phổ nhạc, thơ Thanh Tâm Tuyền]; đọc Bếp lửa của Thanh Tâm Tuyền cùng Tuổi nước độc của Dương Nghiễm Mậu thấy sao 🙂

[nhân vật trong Bếp lửa nhìn nhận Dostoievski, một chữ: bệnh]

.

when fall comes

im here without you baby

[tt&nt]

số không vòng tròn tròn trĩnh

tôi xuất hiện trong một ngôi nhà có một người đàn ông tôi thích, một người phụ nữ anh ta yêu và một đứa bé gái con của người phụ nữ

rồi đứa bé gọi tất cả lại chơi bài, nó chia bài, tôi không biết chơi món gì, mọi người cầm từng cây bài lên tay xếp và xoè, tôi không biết làm gì, chỉ nhìn; rồi khi bài đã được chia hết, người phụ nữ ngồi tay trên tôi xoè bài và hạ cả bài xuống nói: bỏ ván. Tôi nhìn vào bài cô ta, những khối hình vuông chữ nhật ngũ giác lục giác, những con số chỉ màu đen... tôi nghĩ nó đen như một ván bạch định, vậy là món này quy định như vậy là phải bỏ ván sao. Tôi hỏi bâng quơ 3 người họ, bỏ ván là sao, tại sao bỏ ván, bài như thế có vấn đề gì à; người phụ nữ không nói, lùi người ra sau rút khỏi ván bài; người đàn ông nhìn tôi mắt cười miệng lạnh nhạt nhún vai; đứa bé gái nhún vai tỏ ý không biết hay biết nhưng không được nói; 2 người còn lại nhìn tôi đồng thanh nói: đến lượt, đánh đi. Tôi không biết đây là món gì, chơi thế nào, đến lượt tôi đánh rồi nên tôi gom hết phần bài của mình lên và xoè bài. Tôi nhìn bài của người phụ nữ ngả trên sàn rồi nhìn bài của mình, phải đánh rồi thì đánh quân nào con bài nào; rồi tôi thấy tay tôi rút quân bài số không, nó là quân bài số 0, không phải chữ O vì độ dẹt và cao của vòng tròn, tôi nghĩ vậy, có lẽ, với ý nghĩ không biết bắt đầu từ đâu thì bắt đầu từ số không dù tôi không chắc nó là số không hay vòng tròn. Chỉ cần như vậy thôi, ván bài ngã ngũ, không ai nói thắng thua được mất, không ai nói gì. Người đàn ông và đứa trẻ cùng nhau đứng dậy dời ván bài

tôi đi đến xó nhà ngồi, ngồi sau một cánh cửa, dù cửa đóng hay cửa mở, tôi cũng ở xó cửa, không làm ảnh hưởng đến sinh hoạt của ba người họ trong căn nhà; đây giống như gia đình riêng của họ vậy, còn tôi không biết tại sao mình ở đây; tôi nhìn cảnh họ sống qua khe hở của một giá sách và tôi nghĩ mình cần viết muốn viết phải viết như trút bỏ, viết viết và viết như giết giết và giết, thực tại. Tôi lấy gần đấy một quyển sách và lục trong ba lô của mình một cây bút bất kỳ nào đụng phải vì tôi phải viết, trút bỏ sự lạc quẻ rơi nhầm ngoài rìa và buồn chán này; tôi không cô đơn vì ở lâu trong sự cô độc người ta lấy một mình làm bạn, cô đơn làm chỗ dựa thì còn có cô đơn đâu, nên viết không nhằm trút bỏ cô đơn vì bản thân viết là đi đày với chính sa mạc đày đoạ mình rồi; và tôi sẽ viết vào những trang trống, những khoảng trống tôi tìm được trong quyển sách, một quyển sách in kỳ quặc còn dư rất nhiều trang trắng; tôi mở đến trang cuối cùng quyển sách và cảm thấy đây là một quyển ghi chép lý tưởng cho mình, lấy trang cuối trắng tinh của nó làm trang đầu của mình, nó, gần như trắng tinh như một quyển sách in dở viết dở dang và tôi bắt đầu với ý nghĩ mình hoàn toàn chưa biết viết gì nhưng chỉ cần đặt bút xuống, tiếng chì loạt soạt trên giấy là mình sẽ biết mình viết gì thôi và tôi bắt đầu viết đi ngược chiều giở sách như tôi đang viết lúc này. Tôi viết mãi viết mãi thứ cảm giác tôi đang trải qua, cảm giác nhìn cuộc sống của ba con người từ một xó nhà xó cửa qua khe hở của một cái giá sách che chắn để mình không phải nhìn họ gần để mình ở khoảng cách đủ xa và, để họ không trông thấy mình; cảm giác của tò mò ghen tỵ khi họ sống như một gia đình nhưng lại không giống gia đình, của cảm giác nhìn người đàn ông mình thích sống với người phụ nữ anh ta yêu với một đứa bé gái gần như cũng là con của anh ta; cảm giác của bi hài khi thấy sự ấu trĩ của người phụ nữ của người đàn ông mà không thể cất tiếng nói; và nhất là, tôi luôn viết về sự vô nghĩa khi tôi ngồi đây, tôi ở đây làm gì tôi viết những dòng này làm gì tại sao cho ai thậm chí cũng không hẳn cho tôi, tôi viết để quên đi sự ngoài lề của mình hay để điền vào khoảng thời gian vô nghĩa, xúc cảm chết diễn giải tại sao lòng tôi rối bời thích anh ta nhưng bỏ mặc anh ta rồi nếu anh ta thích mình khi đang yêu người phụ nữ khác thì đương nhiên mình quay lưng bỏ mặc anh ta vậy là dù thế nào mình cũng chọn quay lưng vậy tại sao mình lại đau đớn...; hay như một cách được yên thân yên lòng rằng không biết vì sao tôi ở đây tôi không hề muốn làm phiền ba người họ và tôi mong họ hãy coi tôi như không tồn tại, như là nếu tôi chỉ cắm mặt tập trung vào việc viết suy nghĩ của mình thì tôi sẽ không tồn tại như một thực thể đang ngồi xó nhà xó cửa sống một cuộc sống khác khi nhìn cuộc sống của họ vậy

rồi một ngày, người đàn ông dọn bàn làm việc của anh ta gần với xó nhà xó cửa tôi ngồi vẫn đang chăm chú cặm cụi viết, tôi viết cần mẫn như đan len dệt vải, không nhấc mặt lên nổi hay không muốn nhấc mặt lên, tôi không rõ. Tôi đã viết hết giấy trắng và vừa bập vào trang giấy bên trái nơi có độ 2 dòng chữ in, có thể là 2 dòng chữ kết thúc của quyển sách vì suốt thời gian qua tôi đã viết qua những trang trắng. Nó chính xác là một dòng và thêm 3 chữ ở dòng thứ hai. Tôi không viết nối tiếp vào 3 chữ dòng hai. Tôi viết như mọi khởi sự ở đầu trang trắng mà tôi đã đi qua, vì không muốn đè lên các chữ, tôi viết vào dòng trống giữa các dòng in và tạo thành các dòng viết chì của riêng mình, tôi cứ tiếp tục vậy. Tôi viết vào khoảng trống giữa các dòng của quyển sách này và quyển sách này, các dòng của nó in vào giữa khoảng trống các dòng chữ của tôi. Chúng tôi viết sole. Người đàn ông nhìn qua vai, hướng cái nhìn xuống dưới và bảo tôi sao phải khổ thế, tôi không nói gì, đứng lên nhìn vào quyển sổ anh ta đang viết, những con số chữ cái dưới dấu khai căn, vậy là anh ta làm nghiên cứu, khai căn các hằng số ư, khai căn những ẩn dụ ư, vậy chẳng phải kết quả luôn biến thiên theo ẩn dụ, luôn không cụ thể. Khó quá, con người này làm những việc khó, không làm những thứ tầm phào như mình, mô tả về sự biến thiên cảm năng. Cao quá, mình không hiểu được. Quay xe là đúng rồi

tôi ngồi xuống viết tiếp. Anh ta nói với người phụ nữ đang nằm chung chiêng giữa nhà rằng tôi đang viết, viết chèn vào những dòng trống của quyển sách, vất vả và khổ sở, không biết tại sao. Người phụ nữ nằm với búi tóc dường như sắp xổ tung, không nhấc đầu hay người dậy, chỉ vươn cổ hơi ngoẹo ra phía tôi, nhìn tôi và nói, nói việc ấy thật vô nghĩa, tại sao không đi chơi đi làm gì đấy ra một sản phẩm, một cái gì thấy rõ, ra một cái gì đấy là có thật. Tôi lơi tay viết, ngẩng lên quay qua nói với người đàn ông rằng, những thứ cầm nắm chỉ tay đặt tên mô tả được có lẽ thuộc về ngũ quan ngũ khiếu; còn việc viết của tôi có lẽ không thuộc về cái ngũ ấy, tôi không làm ra sản phẩm, không tạo ra được cái gì có thể dùng lưỡi nếm dùng mắt nhìn dùng tay cảm, tôi cũng không biết tại sao, chỉ là tôi cứ viết thôi vì tôi thấy mình yên lòng. Nói rồi, tôi lại cặm cụi viết tiếp, càng về sau càng về gần những trang đầu quyển sách ken dày chữ và dòng trống của tôi cũng còn tương đương, tôi buộc phải viết chữ bé đi để có nhiều thêm chỗ viết

đến một ngày, khi tôi không còn bất cứ dòng nào trống để có thể viết trên cuốn sách. Tôi dừng cây viết chì của mình lại, không đặt tên. Đóng quyển sách, các trang giấy đã thấm nhiều oxy hơn những quyển sách bình thường được mở ra đọc khác, có lẽ, nó dày bất thường, phồng bất thường so với cái gáy. Tôi cầm nó trên tay, nhìn một hồi rồi đứng dậy nhét quyển sách vào khe hở trên giá sách, lấp chỗ trống lấp điểm nhìn, nơi từ đó tôi đã từng nhìn cuộc sống ba người, một người đàn ông tôi thích, một người phụ nữ anh ta yêu và một đứa bé gái có lẽ cũng là con anh ta. Ở tư thế đứng, cao hơn giá sách, tôi nhìn thấy trên lối vào phòng khách một cái bàn bày một chồng sách mới như quyển sách mà tôi và nó đã viết sole nhau, tất nhiên, những quyển sách mới cóong kia mỏng hơn quyển tôi vừa gài vào khoảng trống quán sát qua giá sách rất nhiều. Quyển sách tôi gài vào giá sách lúc này loang ra một màu rất tím, tím sắc nét hơn cả cánh hoa đậu biếc, tím như màu luân xa 6 của tôi và nó đóng băng cái giá sách thành một đụn cát không ngừng tuôn chảy màu tím, liên tục liên tục và sừng sững như một khối không thể xuyên thấu dù nó cho tôi cảm giác nó mềm lỏng, không hề rắn chặt

tôi quay lại xó nhà xó cửa, thu dọn ba lô của mình, mở cánh cửa suốt thời gian qua tôi ngồi sau nó. Tôi bước khỏi căn phòng, không người

sáng mở mắt dậy, tôi nghĩ cbn bài có số không không nhỉ. Át là 1, rồi đến 2... trong cơn ngái ngủ tôi nằm mất cả phút mới sực nhớ, bài không hề có số không, cũng không có vòng tròn hay chữ O. Vậy tại sao lại bỏ ván, tại sao đến lượt mình tôi lại đánh số 0 mở màn và ván bài ngã ngũ

nằm trên giường, tôi cầm cây viết chì của mình và viết vào quyển truyện cổ Grimm, tôi luôn thích những câu chuyện cổ hoặc câu chuyện được kể như truyện cổ; truyện cổ Grimm thiếu quá so với sở thích truyện của tôi, vậy là tôi viết thêm một đoạn vào câu chuyện nàng công chúa ngủ trăm năm [không phải vì thích gì câu chuyện, chỉ vì bất cứ lúc nào tôi ra khỏi phòng hoặc từ trên nhà xuống là ai ai cũng mặc định tôi đang ngủ dở à, vừa ngủ dậy à], phải cho đúng người thì mới tỉnh chứ không phải cứ hoàng tử hay cứ người can đảm người đến hôn là nàng tỉnh. Một giấc ngủ trăm năm, tỉnh phải vì ai hay gì đó hơn nữa chứ, lời nguyền thế thì bùa chú nào có ý nghĩa gì đâu

nay rằm tháng Bảy, 2 hôm nay trăng tròn nhiều rồi, chứ không như ảnh chụp trăng hôm mồng 10 🙏🏻❤️

ký ức. mô phỏng. và những giấc mơ

Everything is illuminated - Mọi thứ được soi tỏ, thêm một tiểu thuyết về Holocaust [Shoah]. Không ít ngạc nhiên khi đây là tác phẩm đầu tay của Jonathan Safran Foer, câu chuyện dựng trên những trang viết chưa hoàn chỉnh của nhân vật nhà văn trẻ người Mỹ cũng tên Jonathan Safran Foer và những bức thư sai ngữ pháp của một thanh niên Ukraina [nên không ít người tự hỏi liệu đây có phải tiểu thuyết dựa trên câu chuyện có thật 🙂 nhà văn rất hay kể chuyện thật, không phải vậy sao]. Khoảng 9 năm trước tôi đọc Tìm bố ở New York [Extremely loud and incredibly close] tưởng đấy là tiểu thuyết đầu tay của tác giả trẻ, hoá ra không

Mọi thứ được soi tỏ có giọng văn và các chi tiết nhiều cố gắng để tạo sự hài hước, dẫu không thể phủ nhận cách thức kể câu chuyện của nhân vật nhà văn trẻ cho ta bầu không khí của gì đấy cổ xưa không tưởng, mới mẻ lạ lẫm; đôi khi, cái hài là cách duy nhất để bày tỏ lòng cảm kích thế giới sặc sỡ, kỳ diệu và cũng kinh khủng, và cũng để hân hoan với sự vĩ đại đến chừng nào của nó. Nhưng nhiều hơn đôi khi, hoá ra lại không phải vậy, cái hài là một cách co ngót lại trước thế giới diệu kỳ và kinh khủng như thể chính thế giới đang co ngót cùng cực. Cách thức hài hước trong Mọi thứ được soi tỏ, làm tôi nhớ đến các tiểu thuyết đã từng đọc như Một mảnh trò đời, Cộng hoà phi lý, Cọp trắng, Nhật ký hoàn toàn có thật của một người Anh Điêng bán thời gian...

tôi rất ấn tượng với cuộc sống, và chuyện tình ở làng Trachimbrod trong Mọi thứ được soi tỏ, suýt chút nữa tôi dùng 2 chữ tình yêu làm tên cho văn bản này, nhưng quá sợ nên... Cuộc sống là khoảng rỗng âm của cái lỗ [giống như độ âm của nơi mà những đứa trẻ chui ra chào đời] được cắt ra từ rắn đặc vĩnh cửu, và nó quý giá không phải như những từ ngữ đã thành vô nghĩa sáo rỗng mô tả định hình nó. Nó như hơi thở cuối của nạn nhân đang chết chìm. Cái lỗ không hề rỗng; sự rỗng tồn tại quanh nó; nó chỉ tĩnh lặng, quá nhiều tĩnh lặng và sự tĩnh lặng giúp mọi thứ chung quanh nó cầm cự được vì có không gian để mà làm đầy. Trong đấy, tình yêu hay liệu có phải tình yêu không, đều có thể không thành, còn các cuộc chiến, thảm hoạ thì có, dễ thành. Bởi mọi tình yêu đều được chạm khắc từ mất mát và chúng ta học sống trong và trưởng thành qua tình yêu ấy. Tồn tại những người trong đấy không khao khát hạnh phúc, không cần hạnh phúc để sống; họ cần sầu thảm, cách duy nhất để họ có thể sống được là phải sầu thảm, muốn được đau buồn; bởi chính như vậy họ được sống lại trong hạnh phúc trong từng được yêu và ý nghĩ không ai từng hạnh phúc như mình. Nên họ mơ; ký ức. sự mô phỏng. giấc mơ; thức tỉnh là gì nếu không diễn giải được những giấc mơ; mơ là gì nếu không diễn giải được sự thức tỉnh

ps. độ tuần nay tự nhiên tôi rơi vào suy nghĩ, không phải mình già thật rồi với những thứ vít nặng treo trên sợi tóc [tóc rụng nhiều quá mà], mà là, sao mình non trẻ trước thế giới già cỗi làm vậy, đây là dịch bệnh diện rộng đầu tiên mình biết trong đời, hay là, khi nghĩ về một thế giới từng tồn tại ranh giới jewish/human như fault line bỗng thấy thật không tưởng, như gì đó bất khả 

everything is illuminated có phim lâu rồi, may quá với sở thích xem phim hành động kinh dị các thứ, tôi không vấp phải bộ phim trong mấy năm qua, nhờ thế việc đọc được bảo toàn. Tôi thực sự không thích xem một phim chuyển thể từ những gì tôi đã thông qua ngôn ngữ văn chương, nói không thẳng thừng nếu nó có sản phẩm ngôn ngữ điện ảnh 

không tên

quyển sách trong ảnh

năm tôi học lớp 8 đọc một bài báo khen nức nở Cơ hội của Chúa, tò mò nên khi được hỏi thích món quà gì bố thưởng cho [vì sau 2 năm lớp 6 và 7 không học hành gì, cuối cùng kỳ nghỉ hè vào lớp 8 tôi được một cô gia sư dịu dàng nâng đỡ, mọi thứ thay đổi cho đến đầu cấp 3] tôi bảo bố mua cho con quyển sách này, và tôi viết vào tờ giấy gấp 4 bố nhét túi áo chemise. Bố đi mua băng đĩa nhạc, máy ảnh trên Bờ Hồ và tạt vào hiệu sách tìm sách cho tôi. Nhưng người bán sách, chú ấy nói "con gái anh học lớp 8 thì chưa đọc được Cơ hội của Chúa" [chắc nhìn nét chữ trẻ con của tôi, đến tận giờ, tôi viết tháo tháu cũng phần vì cho chữ đỡ trẻ con :)] nên tôi không có phần thưởng mình mong muốn, một may mắn. Những năm trổ giò đòi lớn tôi buồn nhiều, cơ thể tôi mang đến tai hoạ cho người có nó và từ đấy tôi không cao thêm phân nào cho đến cách đây 4 năm; vì buồn tôi hay đạp xe đi lang thang, cả tuần tôi chỉ có một buổi chiều đi học nghề theo chương trình giáo dục hồi ấy, đi đâu làm gì không ai hay; vậy là tôi đi xem sách cũ đường Láng, cứ tiến thẳng ra ngõ rồi đạp thẳng tắp là đến đường Láng [con đường quen thuộc vì về quê cũng đi đường này]. Tôi gặp quyển sách trong ảnh vào năm lớp 8, tuy nhiên quyển sách năm ấy cũ hơn, bìa bị vết ố của cốc chè, có thể ai đó vì thấy độ mỏng của nó đã vớ đại mà lót cốc. Cuốn sách không tên là quyển sách đầu tiên tôi đọc Hồ Dzếnh

quyển sách buồn quá, đọc xong tôi giấu biệt, giấu như đào mồ chôn chặt, như nhét thẳng vào nghĩa trang lòng mình rồi quay lưng khoá cửa cho quên đi. Cũng từ đấy, tôi có ý nghĩ, chừng nào tôi còn nhận thức nắng rung rinh qua giàn thiên lý như đứa bé xưng tôi bốn tháng rưỡi nhìn nắng xuyên giàn thiên lý trong Cuốn sách không tên thì chừng đó mọi thứ rồi sẽ qua sẽ đâu vào đấy như đôi mắt đứa trẻ hồn nhiên làm vậy. Tôi rất hay mang Chân trời cũ của Hồ Dzếnh trong balo nhưng tôi luôn chọn không đọc Hồ Dzếnh, trong đấy có Hồ Dzếnh và Tô Hoài, một cảm xúc cảm xúc và một cảm xúc không cảm xúc; tôi tránh cả hai dù trong balo thường hay có 2 nhà văn; tôi tránh vì cái mình muốn và vì cái mình không muốn tí nào, tôi thường đọc sách khoa học y học khi rơi vào thế lưỡng nan vì muốn và vì không muốn [cho đến tận giờ, thậm chí mãi sau, có thể lắm]

hơn 10 năm sau, đang làm part-time cho một hiệu sách vỉa hè, khi đang xếp sách thì nghe thấy tiếng hỏi sách của Hồ Duyếnh hay Hồ Zếnh, người quản lý bảo chịu, chưa nghe tên bao giờ, hỏi thế ma nào biết được, phải có tên sách chứ. Tôi xếp sách không quay mặt ra nhưng dỏng tai nghe xem người đàn ông kia tìm quyển gì của Hồ Dzếnh, Quê ngoại Chân trời cũ à; người ấy nói giọng mập mờ líu ríu là quyển sách không có tên mới khó, ông già em bảo quyển sách không tên. Đúng từ khoá [mặc cho người quản lý lẩm bẩm đại khái của nợ vừa dọn ra đã gặp khách ma quỷ quái sách gì mà sách không tên] tôi quay ra bảo Cuốn sách không tên, đúng là không tên đấy, không tìm thấy ở đây đâu, anh mua cho ai đấy ạ; ông già anh bảo đi kiếm cho bố quyển sách không tên của Hồ Duyếnh, cụ mới tai biến nằm một chỗ, trước cụ thích quyển nào tự đi mua, giờ bảo mình đi tìm sách không tên chẳng biết đằng nào, đi mấy hàng rồi. Thế là tôi hẹn ngày mai cũng giờ này ở đây, tôi tặng sách [tôi quen bác Phùng Đệ cũng hoàn cảnh tương tự]. Cuốn sách không tên không ở nhà tôi nữa, tôi cũng vẫn tránh đọc Hồ Dzếnh luôn luôn, mang theo Hồ Dzếnh Chân trời cũ bên mình như mang một nỗi buồn thay đổi hình dạng nhưng không động tới mấy khi [cách đây 4 năm, mẹ của bạn tôi bệnh nặng, sarcoma nên tiến triển như lốc xoáy, em thường nói chuyện với tôi mỗi ngày từ lúc mẹ em bệnh vẫn tỉnh táo đến lúc không tỉnh táo và em nói mẹ cứ nhìn thấy em là trợn mắt quát thét như đòi giết còn những người khác thì mẹ không thế khiến em rất đau lòng; lúc ấy tôi nhớ đến chi tiết trong Cuốn sách không tên, tự truyện của chính Hồ Dzếnh, khi chuẩn bị đưa vợ đến bệnh viện, đứa bé bốn tháng rưỡi đòi bầu vú mẹ liền tóm lăn vào người mẹ, nhưng người vợ [đầu] của Hồ Dzếnh biết mình chết, dùng hồi quang sắp tắt dồn sức hẩy đứa bé ra; Hồ Dzếnh viết ra những ý nghĩ của mình về hành động lạ ấy, cũng như tôi suốt bao năm đến tận giờ vẫn lấy đấy biết người nào sắp ra đi. Hôm ấy tôi bảo em rằng, mẹ thương em nhất yêu em nhất, em chính là điều mà mẹ còn nhiều trăn trở và không muốn em đi cùng mình nhất... có lẽ cả nhà đọc kinh hồi hướng trợ duyên cho mẹ đi em, chị nghĩ sẽ nhanh thôi, chị ở đây cũng tụng kinh cùng. Rạng sáng ấy bạn tôi mất mẹ]

lại hơn 10 năm sau, 2021, chính quyển sách trong ảnh, mới như trong ảnh vào nhà tôi. 2 giờ sáng nay tôi đi tìm sách là tìm quyển trong ảnh. Đọc lại, những chi tiết năm xưa vẫn sống động như ngày nào, chiếc xe đạp ba trăm đồng bán lấy trăm đồng trong cay đắng, thế hệ ông bà tôi cuốc bộ hàng trăm cây số là chuyện thật, những đứa trẻ chết khi chưa kịp biết gì, những cỗ quan tài rất nhỏ, đau đớn của người mẹ vắt kiệt sữa nuôi con đến lúc chết, đóng cá quan tài là thế nào... tôi vẫn nhớ hết, chỉ là sau bao năm đọc linh tinh nhiều, khô khan nhiều thì nay cảm xúc khơi lại dòng tuôn. Buồn hơn. Giờ đây, đọc lại Cuốn sách không tên, có thể tôi không thể nhớ gì khác của Hồ Dzếnh ngoài Cuốn sách không tên, tôi tuân theo thứ cảm xúc giản đơn chốc nổi này, những dòng Hồ Dzếnh viết về thời đại, chiến tranh tao loạn, về nghệ thuật, người nghệ sĩ người cầm bút... những dòng mà khi là cô bé 14 tuổi, tôi không nghĩ ngợi nhiều

có lẽ đấy đã là toàn bộ Cuốn sách không tên, một quãng đời đau đớn đóng vào áo quan chôn chặt dưới đất sâu, không muốn đóng nắp quan tài hay những lọn tóc người chết thòi ra ngoài hay ngón tay có chẹt lại thì cũng phải đóng cá thì cũng phải thế mà thôi... sống là quên, vì nhớ nên phải quên

gió vuốt đều đều ngày tháng trên giàn thiên lý trước hiên [-Hồ Dzếnh-]

vĩ thanh

Cuốn sách không tên là tự truyện của Hồ Dzếnh, giai đoạn ở Thanh Hoá đi dạy học [núi Nưa, gần sông], sau khi ông mất thì 2 năm sau gia đình cho xuất bản. Nhân vật tôi trong truyện sinh năm Kỷ Sửu 1949 là đứa bé chưa đầy năm tháng tuổi khi mất mẹ, và mất anh trai trước khi mất mẹ cũng chỉ mấy tháng; người vợ đầu của Hồ Dzếnh, người vợ hưởng dương 20 tuổi mất năm 1950, nhật ký người vợ được Hồ Dzếnh đưa vào Cuốn sách không tên cùng những trang hồi ký của chính ông, đều có thể là các dòng viết tay của người viết nhật ký. Cuốn sách không tên hoàn toàn có thể là tài/tư liệu dựng nên tiểu sử Hồ Dzếnh. Nhân vật tôi là người con duy nhất của Hồ Dzếnh.

ps. yêu đến độ muốn ăn người mình yêu, và vì yêu nên không nỡ ăn; khi cái chết xen vào, ta ăn nhau bằng nỗi đau trong khi nỗi đau giữ ta sống, mang bên mình để tiếp tục sống. Tôi chưa bao giờ tha lỗi cho những người đã bỏ tôi lại, đặc biệt là M., ngay cả đến vỡ tim mà trết tôi cũng sẽ cắn nghiến be bét how dare you sao dám chứ sao dám chết khi tôi vẫn còn ở đây đồ chết tiệt

dốc đảo

thêm một tiểu thuyết về những cuộc truy bức, diệt chủng người Do Thái được nhìn dưới con mắt của trẻ thơ

là người Do Thái ở Vienne, bố mẹ Steffi và Nelli quyết định gửi các con của mình sang Thuỵ Điển cho an toàn, trong lúc chờ xin được giấy di cư sang Mỹ rồi cả nhà sẽ đoàn tụ. Hai cô bé được gửi làm con nuôi [làm tôi nhớ đến đạo diễn phim tài liệu Eldorado, Markus Imhoof; ông làm bộ phim đề tài tị nạn với cảm xúc cá nhân khi nghĩ về tuổi thơ lớn lên cùng một người chị, Giovanna - người Ý tị nạn, mà bố mẹ ông nhận nuôi trong suốt Thế chiến II] trên một hòn đảo khí hậu khắc nghiệt mà cô chị gọi ngôi nhà mình ở là "ngôi nhà nơi tận cùng thế giới"; cô em hoà nhập rất nhanh với gia đình mới đến độ em quên cả tiếng mẹ đẻ, còn cô chị thì khó khăn hơn vì người mẹ nuôi nghiêm khắc, các bạn bắt nạt etc. trong khi tin tức của bố mẹ ở Vienne thì ngày một thưa thớt...

truyện lồng các chi tiết lịch sử như, khi ở trên đảo được 2 tháng thì Steffi bắt đầu đi học lại, khi cô giáo bảo em chỉ trên bản đồ cho các bạn biết Vienne của em ở đâu thì lúc này trên bản đồ em không tìm thấy Áo, em chỉ còn nhìn thấy hình dáng quê nhà trong một hình được ghi là Đức; rồi những ngày quân Đức chiếm nha cảnh sát Oslo và máy bay Đức đã hạ cánh ở miền nam Na Uy etc.

cảnh kết thúc truyện, Steffi đứng nhìn biển hoà với bầu trời ở mé tây, bên kia chân trời còn những bến bờ khác nữa. Không nhìn thấy nhưng vẫn tồn tại các hòn đảo khác, chúng đang sống cũng như lục địa đang sống

"Nước Mỹ là một thứ ảo ảnh bên kia Đại Tây Dương. Gần hơn còn có Na Uy đang bị quân Đức chiếm. Xa hơn, xa hơn nhiều nữa, là Vienne, là bố mẹ và bạn Evi. Em có những người yêu thương mình ở căn nhà dưới chân dốc. Em không ở nơi tận cùng thế giới. Em đang ở trên một hòn đảo giữa biển khơi, nhưng em không cô độc"

[có lẽ nhắc đến Thuỵ Điển là nhắc đến nguyên tắc trung lập, không liên kết thời bình và trung lập khi có chiến tranh]

ra đảo và gắng sức chạm đỉnh, chạm đỉnh dốc rồi thì bắt đáy cũng là một dạng năng lực 🙂 vậy mới có lúc đường bằng được 

For Whom the Bell Tolls

[ - John Donne -]

No man is an island,

Entire of itself.

Each is a piece of the continent,

A part of the main.

If a clod be washed away by the sea,

Europe is the less.

As well as if a promontory were.

As well as if a manor of thine own

Or of thine friend's were.

Each man's death diminishes me,

For I am involved in mankind.

Therefore, send not to know

For whom the bell tolls,

It tolls for thee. 

ps. dạo này không biết sao, đọc truyện khóc tí ti cũng đau dạ dày được, tài dạ dày thần kinh ngoại biên; có lẽ phải cắt bớt dây thần kinh số X, phân nhánh vào dạ dày thì tú mới bằng lòng chăng tú ơi