tái tạo tình yêu

tình yêu luôn luôn được khai mở trong một cuộc gặp; sự gặp không phải một kinh nghiệm, mà là sự kiện, xuất phát từ sự kiện ấy, tình yêu có thể được khai mở và dẫn lối - một cuộc phiêu lưu bướng bỉnh và cũng nằm ở nguyên uỷ của các khủng hoảng dữ dội thuộc tồn tại tình yêu là một suy nghĩ "khi ở xa nhau, dẫu chẳng ngừng ám ảnh lấy nhau... "

simple

tác giả viết truyện thanh thiếu niên tôi thích đây: Marie-Aude Murail, từ Oh Boy đến Người anh không lớn có khi phải cách nhau đến 9 năm í nhỉ, Nỗi niềm anh trông trẻ hơi kém hơn nên tôi tưởng NN ngừng tác giả này rồi đêm qua không ngủ được tí ti nào vì cốc cà phê lúc 4h chiều, đọc nốt Người anh không lớn, nửa sau truyện khóc nhiều quá, khóc trong hạnh phúc và có lúc bật cười giữa nước mắt nước mũi hoà nhau; còn khóc được thì mọi chuyện đều không có gì đáng lo cả Người anh không lớn chính là Simple, bộ phim dựa trên Simple của Marie-Aude Murail là Simpel [phim Đức mà 😛, tên tiếng Anh là My brother Simple], và Simpel do bạn David Kross đóng The Reader thủ vai đọc liền lúc 2 nhân vật trẻ con trong hình hài người lớn, người ta hay gọi là thiểu năng trí tuệ, đần độn, ngây ngốc, ốm, điên etc đấy. Shosha của Isaac Bashevis Singer là cô gái ngừng phát triển về trí tuệ và thể chất, phố Krochmalna trong mắt cô mãi luôn như lúc cô còn là cô bé 8-10 tuổi; Simple của Marie Aude Murail 22 tuổi nhưng anh đơn giản như một cậu bé 3 tuổi, tất cả suy nghĩ của anh về cuộc sống được truyền tải thông qua một con thỏ bông tên ông Pinpin... tôi thích những nhân vật như vậy vì sự đơn giản, đơn giản nên gọi được đúng tên sự vật sự việc, không tránh né "số phận chỉ phụ thuộc vào một vài điều"

soul expeditions

về Shosha, bài viết của bác Nguyễn Chí Hoan [bác là đúng rồi, hơn bố mẹ tôi 1 tuổi, nhìn ngoài chắc tôi gọi chú :p] https://phanbook.vn/blogs/news/shosha-hien-sinh-do-thai Isaac Bashevis Singer đang ám tôi, tôi phải làm gì đây khi tôi rất thích tiểu thuyết Shosha rất muốn tiếp tục Singer, nhưng lại nghĩ Singer cao vòi vọi mình biết sao bây giờ, đọc Shosha thôi đã nhảy ra bao nhiêu 'cái tên' muốn đọc rồi; cứ theo trình tự thời gian sáng tác thì tôi phải qua The Manor [Kiếp người cô quạnh], The Slave [Người nô lệ, Tìm lại người tình năm xưa] tiểu thuyết lịch sử trung cổ thế nào đấy, rồi mới đến được The Magician of Lublin [Tình em vỗ cánh], nghĩ đến lịch sử tôi muốn gục ngã luôn rồi, cho dù có là tiểu thuyết tình cảm, mà không, tiểu thuyết tình cảm tôi không gục thì cũng rối hành rối hẹ thôi dù chưa động đến nhưng tôi lại rất sẵn hứng thú với hồi ký, truyện thiếu nhi, hay Gimpel the fool [tôi rất hay thích nhân vật người điên, ngừng phát triển, thiểu năng, ốm... ] hay những gì loáng thoáng hiện ra từ nhan đề như quỷ sa tăng, Chúa cứu thế lầm lỗi, thày phù thuỷ, cậu bé tìm Chúa, thiên đường, sám hối, lưu vong, cái chết, bóng người... tại sao lại thế Singer là con trai của một rabbi [giáo sĩ Do Thái] - chi tiết này giống với nhân vật chính xưng tôi, Aaron trong Shosha - bố của Singer là một giáo sĩ sùng tín Do Thái giáo thần bí - yếu tố rõ nét trong bầu không khí tinh thần của Shosha; các nhân vật phần lớn đều có trí năng bừng rỡ, thích chơi nghịch với từ ngữ và tư tưởng - ngay cả Shosha vốn đã ngừng phát triển về trí óc và thân thể [ngừng tất cả, có thể nói cả móng tay cũng ngừng mọc], họ bừng rỡ như vậy và vẫn có thể bi quan tuyệt vọng về mọi thứ, điên và ốm [sẽ rất nhiều người thích nhân vật Morris Feitelzohn - rất dễ chìm vào những câu thoại của ông ấy] sự chú ý của ta giới hạn hơn ta nghĩ rất nhiều; đọc Shosha nghĩ về chủ đề người Do Thái lưu vong, đi hay không đi, hoài niệm, làm sao có thể không khi Singer viết về phố Krochmalna trong bối cảnh ly tán [với sự nghiệp viết như thế, chắc chắn ghetto phố Krochmalna Warszawa sẽ còn trở đi trở lại]; hay về thế giới sụp đổ lật nhào 'thế giới là lò mổ và nhà thổ', chúng ta tất tật ai cũng mơ và Chúa cũng vậy, thế giới là giấc mơ của Chúa khi ngủ và Chúa đang ốm nặng; về những gì thần bí suy tưởng 'Không có sự tình cờ. Các lực chủ trì số phận con người luôn luôn rốt cuộc sẽ hội tụ những người cần phải gặp nhau lại' vì vật chất là năng lượng cô đọng lại và năng lượng là vật chất phân rã mà ra, như các ngôi sao các tinh vân gần nhất là đầu tháng 6 tôi đọc Goodbye, Columbus [Một ngày cho người yêu] của Philip Roth; là novella thì đúng hơn là novel về cuộc sống của những người Do Thái trên đất Mỹ, họ là thế hệ mà ông bà hoặc bố mẹ rời khỏi ghettos đến Mỹ, Jewish American; trong truyện có đoạn bà dì của nhân vật nam chính Neil hỏi gia đình bạn gái Neil ở đâu, anh bảo Short Hills và bà nói xưa nay dân Do Thái đâu có ở Short Hills và kết luận 'họ không phải dân Do Thái thuần tuý, tao dám chắc' còn Neil thì khẳng định 'họ là Do Thái thuần tuý mà' hay như chuyện mẹ của bạn gái Neil mời Neil tối thứ 6 đi lễ cùng gia đình bà, Neil từ chối vì đã từ lâu không còn đi nữa, rồi bà hỏi trước đây Neil là chính truyền hay bảo thủ, Neil nói cháu không biết, cháu chỉ biết cháu là Do Thái; hay cuộc tình của Neil tan vỡ khi bố mẹ bạn gái Neil khám pha ra rằng con gái họ đã ngủ với Neil suốt những ngày Neil ở chơi tại gia đình họ, một tội lỗi nghiêm trọng khiến tất cả suy sụp... nhìn Philip Roth nhận ra ngay nguồn gốc Do Thái [người cha dòng dõi Áo Hung] còn Isaac Bashevis Singer [hơn Philip Roth khoảng 30 tuổi ái chà chà] người Do Thái Ba Lan nhưng nhìn... giống alien 🙂 với cái đầu hói rõ sọ [Aaron trong Shosha cũng lơ thơ mái đầu, em trai của Aaron khi nhìn thấy anh trai sau mấy năm đã thốt lên 'một người Đức đúng nghĩa'], mắt lồi và đặc biệt là đôi tai nhọn zểnh áp sát đầu 🙂 [không hiểu sao đầu óc tôi nó lại thấy thế] mấy hôm trước tôi tìm hiểu về Hebrew và Yiddish [Singer chỉ viết tiếng Yiddish], tác giả bài viết đưa 2 đoạn văn bản và nói bạn nhìn 2 bức ảnh và sẽ nhận ra sự khác biệt về mặt chữ viết; tôi liền nghĩ tôi chỉ thấy dung lượng dài ngắn quả có khác nhau nhưng đều là những nét xổ dọc móc móc móc giun giun :)) thôi ba hoa xích tốc đủ rồi, đi pha cà phê, pha 1 thể nửa cân cà phê mãi không xong p.s: từ ngữ trong bản dịch dùng quái, hiểm, và già lụ khụ :)

thung sâu

2 tháng đọc được đúng 3 quyển văn học :) Bông huệ trong thung mở màn cho kế hoạch đọc Balzac của tôi, Balzac thì giàiii :), một tiểu thuyết rất gần với các chi tiết tiểu sử Balzac, tôi hiểu người ta đọc Balzac và đi vào thế giới của người phụ nữ hoặc hướng cái nhìn vào thế giới ấy; mỗi người phụ nữ trong Bông huệ trong thung như mỗi tiểu tinh cầu hiện ra rõ nét của người vợ tâm hồn hay người tình xác thịt hay vị thế chung chiêng giữa các tiểu tinh cầu vô cùng ý vị... điều tôi tiếc nhất chính là tôi đã đọc bản Bông huệ trong thung 2003 [tôi chưa tìm xem còn bản dịch nào khác không, nếu không thì tiếc thật], phải nói rằng khó khăn hơn cả ngồi gặm ngô răng ngựa giữa trời hanh thế này vì đây là một văn bản quá cẩu thả. Quyển trinh thám bìa đỏ Một đời không đủ viết vừa miệng đúng kiểu Mỹ, ở trang 49 tôi muốn giật hết tóc trên đầu, rồi tôi nhanh chóng đọc tiếp để tránh trụi đầu và nhìn chung là trơn tru. Tôi thích nửa đầu phần 2 của truyện, có lẽ do cá nhân tôi luôn muốn đi lang thang như chạy trốn mọi mối ràng buộc, làm một kẻ không ai không gì cả; ý tưởng giết chết một người sống và sống trong vỏ bọc của người đã chết không neo đậu làm tôi nhớ đến Kasha - bông tuyết từ trên đỉnh núi bắt đầu lăn và chỉ dừng lại khi rơi vào một hố đen tuyệt vọng chết tiệt như vô tình nhảy lên chuyến xe lao thẳng xuống địa ngục; tuy nhiên nếu dựng dậy một người đã chết không có gì hình bóng của ta thì biết đâu ta lại được là ta :) Quyển thứ ba là của Peter Handke, Trong một đêm tối trời tôi ra khỏi ngôi nhà tịch mịch của mình [hic]; với kết cấu xoá tuyến tính thì đúng là phải tịch mịch mới đọc được, ồn ào nhiều ánh sáng thì đọc làm gì; tôi thích chi tiết chủ hiệu thuốc bị một người phụ nữ đánh vào đầu và ông ta giữ một mẩu móng tay của nàng, mong tìm được nàng từ dấu vết í [nghe rất kỳ ảo]; một vài ý văn hay như người ta trở nên cô đơn thế nào khi mở cửa căn phòng riêng, đóng cửa sổ và đi vào ngõ hẻm; một đoạn của Thi Sĩ ở gần cuối với khoảng 90 trang đầu... ấn tượng chỉ còn có thế p.s: quyển Peter Handke cất trên nhà ngại đi lấy nên ảnh chỉ có như đã thấy. 15h rồi, thôi tôi đi đóng hàng kiếm tiền rồi còn học bài, vất vả lắm í :) 33 -34 tuổi bỗng nhiên lại thích học nhiều thứ, hôm trước ngồi tính góc bức xạ vật lý thấy mình ngu quá, mở laptop đi mua sách online xả stress thì nhìn thấy mấy quyển toán cao cấp đạo hàm log tích phân xác suất thống kê nghĩ hay mình mua về ngồi học toán từ đầu, rồi tôi nghĩ đến ngày gần đây khi đang làm văn bản về DNA thì lão bạn hỏi "bà còn tính được tốc độ sao mã của gen không" cười mếu bảo tôi có tính được đâu mà ông hỏi còn hay không 🤣

khu vườn ly khai

đêm hôm kia mất ngủ vì ăn hộp caramel có cà phê lúc 8 giờ tối; tôi với tay lấy một quyển sách, vớ hú hoạ, vào quyển gì đọc quyển í; gần đây là thế, tôi còn rất ít thời gian đọc văn học. Lúc biết tay mình nhấc quyển Trên đồi cao chăn bầy thiên sứ, tôi nghĩ tốt thôi, quyển sách mua trượt suốt hơn 10 năm, giờ có sách giấy tái bản thì đọc, hợp lý. quãng 2001-2004 tôi vẫn đọc báo Thể thao & Văn hoá, tôi thích nửa sau Văn hoá của báo. Trên đồi cao chăn bầy thiên sứ được giới thiệu ở mục nào đó của mảng Văn hoá; hôm qua tôi tìm trong tập báo tôi lưu trữ thì hình như tôi đã vứt mất bài báo ấy rồi, hoặc thất lạc hay ở đâu đó tôi chưa tìm ra [tôi ẩu tả không phải một hai lời nói hết]; tôi search bài báo 2003 ấy nhưng cũng không thấy bản số hoá [low tech cũng có thể là nguyên nhân không tìm ra bài báo ha ha ha]. Khi tôi đọc đến khoảng trang 158-160 của Trên đồi cao chăn bầy thiên sứ, tôi vỡ lẽ mấy khổ thơ thi thoảng tôi lẩm nhẩm đọc, đã viết như một thói quen suốt mấy năm tuổi 17-20 là của Nguyễn Ngọc Thuần, thậm chí như tôi nhớ, thì bài thơ tôi lẩm nhẩm đọc còn dài hơn cả bài thơ trong tiểu thuyết, có thể tôi đọc trong bài điểm sách báo Thể thao & Văn hoá, có thể do cả tôi bôi bịa thêm ra mỗi người sẽ có những việc làm, quyết định mà không hiểu tại sao họ có thể hoàn thành, làm được, đưa ra... như tôi hay tự hỏi làm sao một người thày thuốc có thể châm cái kim 20 cm ngập gần lút vào cơ thể người, đúng huyệt, tác động chuẩn, châm kim với tôi là hoạt động đi dần qua cái hiện hữu dương thế, đi xuống đi vào dưới da thịt mà, hẳn là có một thế lực bên dưới nào đó trợ giúp. Thì nhà văn cũng vậy, một tác phẩm nào đó vượt khỏi khả năng của nhà văn, như là một ai đó bốc lên, nhà văn viết như một cơn lên hương. Trên đồi cao chăn bầy thiên sứ chính là như thế với Nguyễn Ngọc Thuần; bài báo điểm sách năm xưa đã tác động tới tôi nhiều đến mức tôi tìm tiểu thuyết này và trượt trong việc có nó suốt hơn 10 năm, có lần tôi hỏi một người viết kịch bản phim trong sg mà tôi hay nhờ tìm sách hộ về Trên đồi cao chăn bầy thiên sứ, ảnh nói "lạ quá, chưa nghe bao giờ", vì trượt nó nên tôi mua và đọc tác giả này 3-4 quyển khác [tôi vẫn đang cố tìm bài báo điểm sách năm xưa, cần biết năm xưa mình là như thế nào thông qua bài báo ấy] cho đến chiều qua, tôi nghĩ mình sẽ cho 3-4 quyển kia đi ở; Trên đồi cao chăn bầy thiên sứ ở lại là đủ cho tất cả Nguyễn Ngọc Thuần rồi.

Vỡ

Đọc Georges Simenon phải xác định rằng mình sẽ đi vào địa hạt khó ở, lỡ cỡ, vừa thấy nóng vừa thấy lạnh; tất tật các nhân vật bình thản một cách lạ lùng, dường như một khi họ chấp nhận sự thật thì luôn sẵn sàng gánh chịu tiến triển logic của mọi hệ quả, hình thức không ở ngoài cũng không ở trong ấy đưa đến các định dạng nhân vật đặc biệt theo cách riêng của Simenon Bébé đầu độc Francois chồng mình bằng tách cà phê kèm liều thạch tín vào sáng Chủ nhật như mọi sáng Chủ nhật tại Trang viên Cây Dẻ; vì lựa chọn loại bỏ, hoặc mình hoặc chồng, cuộc hôn nhân không thể kéo dài thêm được nữa "tôi không còn có thể sống gần anh ấy", cô không đủ can đảm tự sát vì một đứa con ốm yếu cần mẹ hơn bố. Francois gặp vợ sau khi phiên toà kết thúc để nói anh xin lỗi và anh nghĩ rằng mình đã hiểu, hiểu hết sự cô đơn, mắc kẹt của vợ, sự không đoái hoài của mình... nhưng thật ra, Francois vẫn không hiểu; Bébé nói "Vỡ mất rồi". "Vỡ...". Giấc mơ, chúng chân thật, rõ rệt đến mức ồn ào. Có lẽ ồn ào, khốc hại nên không phải ai cũng thấy được cái cần thấy, sự chú ý thật ra rất hạn hẹp. Francois trong quá trình bình phục nhìn lại mình và tương quan mình và vợ trong hôn nhân [bi kịch là cô ấy đã yêu mình quá nhiều, cô ấy là Bébé (ôi cái tên Bébé)]; trong giấc mơ vào một đêm trước ngày xét xử Bébé, Francois thấy vợ không ngừng giơ cái ô lên làm hiệu với anh, đi ô tô mà lại dùng đến ô? sao cô lại phiêu lưu một mình trên sa mạc mặt trăng? sao cô lại đi vào lối nhỏ nơi chắc chắn cô sẽ bị mắc kẹt? Francois phóng qua lối đi nhỏ, làm ra vẻ không nhìn thấy vợ, không dừng lại, không chậm lại, Bébé vẫn giơ ô vẫy. Quá muộn rồi; anh đã đi qua mà chắc chắn rằng, không nhìn được sau lưng. Vỡ mất rồi p/s: nhân sự kiện bữa cơm cuối tuần như mọi cuối tuần được cả nhà lên lớp về hôn nhân như thể mài là đồ sao Hoả đồ bất bình thường 🙃

Cách ngôn

Ngày xưa tôi có thói quen cắt các bài báo liên quan đến tác giả, tác phẩm mà tôi thích hoặc nghĩ rằng kiểu rì kiểu sau này sẽ đổ như điếu [và thường là tôi không mấy khi sai] Sau này, cứ mỗi lần động lại các bài báo ấy, sau cứ độ 6 tháng 1 năm thì tôi lại vứt bớt đi được vài bài; có những cái tên với tôi là mãi yêu, như Andersen chẳng hạn, lâu lâu nhớ nhớ lại mở ra đọc lại, lại vào chỗ nào đấy có dịch có đăng để đọc; nói như Simone Weil thì là tôi chỉ đọc những gì tôi thấy thèm, vào lúc tôi đói khát, khi đó, tôi không đọc, mà tôi ăn [đại ý thế] Georges Simenon nằm trong những cái tên tôi biết rồi tôi sẽ đổ như điếu. Trong mấy quyển được xuất bản gần đây, tôi từng nghĩ mình thích Chuyến tàu định mệnh nhất, nhưng hôm vừa rồi động vào Ông thị trưởng ở Furnes thì tự tin nói luôn, đây sẽ là [một trong những] quyển mình thích nhất của Georges Simenon, Chuyến tàu định mệnh thì xét sau 😛. Tôi không thuộc về những câu văn hoa mỹ, những tính từ đẹp, trợ từ nghe hay hay... tôi thật ra lại rất cổ lỗ, rất cụt rất gọn; hình ảnh với tôi là các chi tiết chỉ cần đúng chi tiết, nó thế nào gọi tên nó, gọi đúng đừng màu mè tô vẽ nhân danh giả dối... và tôi tự có bầu không khí câu chuyện để sống và hít thở cùng những con người trong ấy. Tôi không chịu được thứ văn trơn láng, êm tai xuôi tai mà người ta gọi là thuần Việt [thế nào là thuần Việt 🖕🏻]... những thứ như thế với tôi là đuội, đuột, không sức sống không tinh thần không văn chương Hôm động vào Ông thị trưởng ở Furnes tiếc từng câu văn đọc qua, nên buộc lòng phải đọc chậm, đọc để dành. Cách ngắt câu, nhịp câu, ý chồng ý và rẽ ngang dọc thế này đặc trưng lắm; lúc nào có thời gian tôi sẽ động tới bản tiếng Anh :))) Tất tật những người tạo ra được cách ngôn, gói vật việc hiện tượng vào cách ngôn, đều tinh quái quái vật vật không trết... tôi nghĩ đến sự chẻ đôi, hai thái cực chung sống điềm tĩnh và thanh bình trong xung năng của nhau. Tôi rất thích nhân vật ông thị trưởng Joris Terlinck, nhìn chung là rất ít nói, đã ít nói thì chớ lại thi thoảng thả một cú nháy mắt. Thật là biết trêu đùa.