orphan

một tiểu thuyết - bán tự truyện, câu chuyện về một dòng họ qua 5 đời [khó lòng mà không nghĩ đến Gia đình Buddenbrook của Thomas Mann], thế giới bourgeois như tôi thường biết. Và một nhận định tiếp tục được lặp lại: hôn nhân và hệ thống gia đình là tổ ong chúa không ai muốn chọc vào [nhưng những phát tiết ấy không trút vào văn chương thì trút đi đâu được, nên là...]

còn The way of all flesh - Xác thịt về đâu lại là pha bứt phá khỏi những gì mang tính khuôn mẫu, đạo đức của tiểu thuyết Anh thời Victoria.

ban đầu The way of all flesh - Xác thịt về đâu có tên Ernest [tên nhân vật chính của tiểu thuyết] và Samuel Butler không có ý định, có lẽ là không dám, để nó được xuất bản vì đây là bán tự truyện, cho đến sau khi ông qua đời: những chi tiết về người cha, vị hiệu trưởng và mối quan hệ cha - con trai cũng như những năm tháng học nội trú được lấy từ chính cuộc đời của Samuel Butler, bao gồm cả tình cảm, thái độ của ông với hai người đàn ông thường được xem là những bóng cây vững chãi đầy tin cậy, mà đến tận cuối tiểu thuyết, khi Ernest đã tung mình hoàn toàn khỏi vòng kiềm toả của gia đình, trường lớp tập thể etc. thì hai người đàn ông này vẫn tìm đến ông trong những giấc mơ vào những ngày mệt mỏi; những chi tiết về đời sống cá nhân như chưa từng kết hôn hay mối quan tâm, tiếp xúc của ông với người khác giới ở mức độ nghèo nàn thế nào, thậm chí tránh né, và dễ hiểu khi nhiều người cho rằng ông có xu hướng đồng tính

những đứa trẻ bất hạnh theo nghĩa của Thanh Tâm Tuyền mà đợt rồi tôi đọc một vệt đã làm tôi nhớ đến Ernest: "There are orphanages," he exclaimed to himself, "for children who has lost their parents - oh! why, why, are there no harbours of refuge for grown men who have not yet lost them?" And he brooded over the bliss of Melchisedek who has been born an orphan, without father, without mother, and without descent." 

và vì mượn bạn The way of all flesh nên tôi có cớ để đọc lại vì lần đọc cách đây 5-7 năm cho tôi ấn tượng bản dịch tiếng Việt nhiều vấn đề, lần này có ngoại văn thì tôi tiện đọc luôn, vì tôi hơi sợ đọc riêng nguyên tác của các nhà văn Anh thế kỷ trước, và đúng như tôi nghĩ, bản dịch tiếng Việt nhiều vấn đề thật

có hai nhân vật tôi thích trong The way of all flesh - Xác thịt về đâu: Alethea - cô của Ernest, người phụ nữ hoàn toàn có thể trở thành nhà văn nếu muốn nhưng đã chọn quan sát các nhà văn, chọn không giẫm vào chân người khác, chính vì thế tư duy và cách sống của cô ấy khiến tôi tiếc nuối một số phận ngắn đến vậy; và nhân vật bác thợ hàn, người có thể tóm gọn vấn đề chỉ trong một câu, như cách ngôn: "i think that he who was so willing and able to prove that what was was not, would be equally able and willing to make a case for thinking that what was not was, if it suited his purpose"

vĩ thanh: "the greatest nuisance to mankind is man" đừng ngại ngần mình phải kết kén khác, khác hơn hay làm kén lại từ đầu hỡi những chú bướm, mộng mà thôi. iam going the way of all flesh: take thou courage and shew thyself a man." (Cựu Ước - Các Vua 1:2:2)

"i tell you, Edward," said my father with some severity, "we must judge men not so much by what they do, as by what they make us feel that they have it in them to do. If a man has done enough, either in painting, music, or the affairs of life, to make me feel that i might trust him in an emergency he has done enough. It is not by what a man has actually put upon his canvas, nor yet by the acts which he has set down, so to speak, upon the canvas of his life that i will judge him, but by what he makes me feel that he felt and aimed at. If he has made me feel that he felt those things to be lovable which i hold lovable myself i ask no more; his grammar may have been imperfect, but still i have understood him; he and i are en rapport [...]"

"every man's work, whether it be literature or music or pictures or architecture or anything else, it always a portrait of himself and the more he tries to conceal himself the more clearly will his character appear in spite of him"

"there are two classes of people in this world, those who sin, and those who are sinned against; if a man must belong to either, he had better belong to the first than to the second" 

"accidents which happen to a man before he is born, in the persons of his ancestors, will, if he remembers them at all, leave an indelible impression on him; they will have moulded his character so that, do what he will, it is hardly possible for him to escape their consequences. If a man is to enter into the Kingdom of Heaven, he must do so, not only as a little child, but as a little embryo, or rather as a little zoosperm - and not only this, but as one that has come of zoosperms which have entered into the Kingdom of Heaven before him for many generations. Accidents which occur for the first time, and belong to the period since a man's last birth, are not, as a general rule, so permanent in their effects, though of course they many sometimes be so."