Louis Sachar

đọc Holes - Những cái hố lâu rồi, sau đó Bước nhỏ vào đời [đều cùng 1 đơn vị làm sách, tên Thương Huyền], có thể xem là phần tiếp nối của Những cái hố [nhân vật chính là 2 cậu thiếu niên khác, cũng từ trại cải tạo thiếu niên ở Holes mà ra]. Quá thích ý tưởng mỗi đứa trẻ 15-17 tuổi trong trại cải tạo phải chịu hình thức lao động như tra tấn: mỗi ngày phải đào một cái hố cao bằng cái xẻng 1.5m, các chiều còn lại của cái hố cũng phải đủ cho cái xẻng quay ngang; dưới bầu trời chỉ có nắng nóng, trên một vùng đất như dính lời nguyền, khô hạn không mưa không có nguồn nước để có thể tắm táp quá 4', chưa kể tới rắn đuôi chuông, bọ cạp [Holes có nhắc đến thằn lằn đốm vàng gieo cái chết chắc chắn chết, nhưng không biết loài này có không nhỉ, vì thấy khoa học bảo chúng không độc], đào tới lúc nào xong 1 hố mỗi ngày thì mới được nghỉ... như tự đào hố chôn mình. Chúng nói, cái hố đầu tiên bao giờ cũng khó nhất. Rồi chúng lại nói, cái hố thứ hai mới là hố khó nhất [vì, sau cái hố đầu tiên, cơ thể đau đớn vô cùng, lại tiếp tục những đau đớn thể chất khác]. Rồi chúng nhổ nước bọt vào cái hố mỗi khi ngày đào hố được dừng lại, tức chúng đã hoàn thành cái hố của mình và vỗ vai nhau: cái hố nào cũng là cái hố khó nhất vì công việc địa ngục này dường như lặp lại đến vô tận etc.

nên khoảng 7-8 năm sau, có bản dịch mới Holes - Hố, tôi lại mua tiếp, lại đọc. Chưa dừng lại, khi thấy hiệu sách quen bán Holes, ấn bản kỉ niệm, tôi lại mua tiếp. Và đêm qua tôi phải đọc Holes vì đã mua nó, tôi phải thực hiện cam kết đi vào lòng đất của mình: hễ cứ là sách tôi mua vào nhà thì tôi phải đọc bằng hết

letter to my mother

lão công tử gửi kèm quyển sách vào cùng các phong chocolate, quyển sách cũng không phải lão chủ định mua; không ngờ chính nhờ nó mà bánh kẹo lão gửi tú ăn lần này lại là đợt bánh kẹo tú ưng ý mỹ mãn nhất

vừa mở quyển sách ra, đọc trang đầu tiên, đúng là Simenon của tôi rồi. Cứ thế ngồi đọc giữa trưa Hà Nội 45 độ xê, quyển sách 57 trang hết trong nháy mắt. Viết về bố mẹ trên giường bệnh, hay, ngày cái chết đến dịu dàng, hay, đó là thời điểm nhà văn nhất định phải viết gì đó về người đã từng nằm kia, đã hiện diện "you were still a stranger to me"... đến lúc này tôi chỉ nhớ được Simone de Beauvoir với Một cái chết rất dịu dàng, Paul Auster qua Khởi sinh của cô độc [nhưng mà quyển nào của Paul Auster mà chẳng hiển hiện hình bóng một người bố], còn Camus Người xa lạ thì không nhằm đến hình ảnh bố mẹ trong suy nghĩ của một người nhìn lại cả cuộc đời làm phụ huynh hiện diện trong cuộc đời người con, Người xa lạ là cái phi lý chung của đời người. Có lẽ phải tìm đọc Pedigree của Simenon 

những ngày nắng nực đỉnh điểm như thế này, buổi trưa chính là thời gian đọc sách hưởng thụ của tôi vì đường phố rất vắng, mọi người đã vào hết điều hoà hoặc đang ở đâu đó lánh nắng nóng; chỉ còn mình tôi trưa vắng không ngủ như mọi ngày, ngồi hay nằm oằn èo giữa nhà đọc sách, với cái quạt trên cao quay quay, mồ hôi nhớp nháp trên da nhưng tôi vẫn khoẻ mạnh tỉnh táo không lờ phờ vì sức đốt của mặt trời :)

Hattie big sky

bây giờ có cho 1 mình nhận thừa kế quyền sử dụng đất một mảnh đất công có điều kiện [1, phải xây nhà và dựng hàng rào quây đất, 2, phải trồng cây 1/8 diện tích, 3, hoàn thành trong 3 năm kể từ ngày nhận đất], diện tích khoảng 300 mẫu, cỡ 100 ha, ở một vùng đất "bánh vẽ" thì tôi cũng chịu, ngang với bảo gánh nợ xấu ngân hàng trên vai

thế mà Khoảng trời mênh mông viết dựa trên câu chuyện có thật về bà cố của tác giả [nên câu chuyện tái hiện cả làn sóng bài xích người Đức ở Mỹ, dịch cúm Tây Ban Nha, những người Mỹ đi lính chiến đấu ở chiến trường Pháp...]. Hattie trong truyện 16 tuổi sống cảnh sớm mồ côi bố mẹ, nay đây mai đó ở nhờ nhà họ hàng, với 400 đô bố mẹ để lại, 1 con mèo, 1 quyển sách nông nghiệp cơ bản cùng vài vật dụng... tiến thẳng đến vùng đất cằn cỗi khắc nghiệt Tây Montana với lòng hân hoan hy vọng tràn cung mây "mảnh đất của mình". Khác với Hattie trong truyện, người đã không nhận được quyền sở hữu đất công thì, người bà cố của tác giả đã hoàn thành các hạng mục điều kiện, không phá sản [phần lớn những người nhận đất công thời điểm ấy đều phá sản, khánh kiệt] và nhận được quyền sở hữu đất

câu chuyện diễn ra vào những năm đầu thế kỷ 20 ở Mỹ với làn sóng nhận đất công như một cách khuyến khích mở rộng đất đai sinh sống, cơ hội cho mỗi người đang mong muốn có kế sách sinh nhai, còn chính phủ thì muốn mở rộng mạng lưới đường sắt. Hơn 1 thế kỷ trước có một cô gái trẻ đã làm được điều như vậy, một tinh thần tiên phong và nghị lực phi thường

chứ tôi thì... đi đóng cửa sổ thôi, trăng sao gì nữa, trời sắp mưa rồi. Đôi vai này không ngoan, hay căng cứng đau mỏi cổ vai gáy, nhưng sợ mưa gió như thường. Một nhân vật trong Nausea của Sartre có nói đại ý, khoảnh khắc ngay khi bắt đầu, phải nhảy ngay, ngay, xuống vực thẳm, bởi nếu nghĩ thì sẽ không làm :))); điều này không chỉ đúng với tình yêu, mọi passion nhớ :))); mà tôi thì lười, sự lười thì luôn đi kèm lìu tìu, chỉ có lười nhác là lên hương vĩnh cửu không suy suyển thôi ha ha ha. 2 năm trước tôi tính bỏ nhà đi hẳn tìm đường cứu mình, bạn bảo lên Lai Châu có đất mặt đường [hay qua Yên Bái ở đồi sẵn người quen etc.], có nhà, ở hẳn được [họ lại mong quá], có 1 đêm với chuột thôi [không nói gì đến rắn :)))] đành lủi thủi về lại HN cãi nhau với bố tiếp đòi quyền sống chết. Hèn, được cái thật thà thẳng thắn thừa

just be a dream

mấy tháng trước đọc Con gái của thời gian, có lúc tưởng như mình đang đọc tiểu thuyết lịch sử, nước Anh thế kỷ 15 thời Richard III; còn hôm nay đọc Tôi là Coriander - một quyển dòng young adult, bối cảnh nước Anh Cộng hòa thế kỷ 17, thời kỳ Cromwel sau khi phe Bảo hoàng bị đánh bại [Bảo hoàng và Thanh giáo] trong cuộc Nội chiến và vua Charles I bị xử tử đầu năm 1649 [là đọc truyện nên tôi mới biết, chứ tôi sử sách là mù tịt, sử ta tôi cũng mù luôn]

truyện đưa người đọc về thế kỷ 17 Anh và còn cho tiến vào một thế giới khác, như cổ tích [motif sau khi hoàng hậu mất, vua cha đã để nàng công chúa con mình rơi vào tay mụ dì ghẻ phù thủy etc.], nơi có phép thuật, các phương thuốc, lời nguyền, cái bóng hội tụ ánh sáng vĩnh hằng, phép màu... những điều không thuộc về thế giới này - nơi của cây Thập giá và vị Chúa bị đóng đinh câu rút. Nó làm tôi nghĩ đến A midsummer night's dream, Shakespeare dùng "past the wit of man" và rất nhiều đoạn vào khúc gãy của thời gian giữa 2 thế giới, Coriander làm tôi nghĩ đến một cảnh trong Giấc mộng đêm hè, đại để, khi những người yêu nhau tỉnh giấc, họ cho rằng tất tật những gì đã xảy ra chỉ là một giấc mộng, chúng không có thực; tất nhiên câu chuyện Tôi là Coriander thì không phải những đôi tình nhân nghĩ thế, mà nỗi nhớ mong người mình thương yêu, gia đình êm ấm bỗng chốc tan biến... khi mất dần niềm tin, người thân như tự mình thổi tắt từng ngọn nến hy vọng, sự tuyệt vọng bủa vây thì người ta cũng rơi vào mộng, mộng dữ ngay cả khi đang thức [nếu nghĩ được, khi đang ở thế giới khác, rằng, thế giới mình vừa bỏ lại là just be a dream, cũng có chút an lòng giả tạm, cho đến lúc từ giấc mơ trở về thế giới mộng dữ, trở về một lần nữa ác (mộng) hơn hay đang ở trong nó thì ác hơn, ai biết]

dù câu chuyện có thế nào, tất nhiên rồi, đến cuối cùng chuyện sẽ đi con đường của nó, dòng young adult mà. Mọi thứ sẽ tốt đẹp cả thôi :p, thế giới này người ta cũng thường nhẩm thần chú như thế để tiếp tục sống, không chỉ trong các câu chuyện young adult đâu :p

if we shadows have offended
think but this, and all is mended
that you have but slumber’d here
while these visions did appear
and this weak and idle theme
no more yielding but a dream
[Puck, act V, scene 1, A midsummer night's dream - Shakespeare]

có thực không

thế giới những câu chuyện loài vật thường làm cho đứa trẻ băn khoăn và chúng mang nó đi hỏi ai đó, mà chúng cho rằng có thể cho chúng câu trả lời, rằng: những điều kể trong truyện có thật không, ý là thực sự đã xảy ra như thế í, những con chim con chuột con lợn con chó con mèo con voi con khỉ vân vân và vân vân, chúng có thể nói khóc, có thể nghịch đùa đi học như bọn con [trẻ con] í 

cuộc đời ở đây chỉ là một dạng cuộc đời, vẫn luôn có những cuộc đời trong thế giới của các câu chuyện, trong trang sách, trong những quyển sách đã được đọc được hiểu, thậm chí hiểu sai và, cả những quyển sách còn phong kín; dẫu đó cũng chỉ là một dạng cuộc đời vì có thế nào, trong tâm tưởng mỗi người, vẫn luôn có những cuộc đời, cả khi thức và khi mộng mơ. Những khả thể vẫn luôn ở đó, không cánh cửa nào đóng im ỉm trước mỗi người đọc

famous

Người nổi tiếng và tôi là tiểu thuyết dòng young adult, tác giả Todd Strasser; tôi chưa đọc tác giả này bao giờ, mua nó vì người dịch Nhã Thuyên. Câu chuyện được viết xen vào nhau bởi 4 nhân vật đứng các chương: Jamie thợ săn ảnh, một fan hâm mộ, một người nổi tiếng và một đại diện pháp luật; lấy cô bé Jamie lớp 10 làm nhân vật trung tâm, nổi tiếng nhờ những bức ảnh cô bé chụp người nổi tiếng và cô bắt đầu sự nghiệp của một paparazzi song song với việc học, các mối quan hệ bạn bè, sở thích... của một cô bé trung học đúng tuổi của mình

vì bắt đầu với sự nghiệp săn ảnh người nổi tiếng nên dần dà cô bé cũng bị cuốn vào thế giới người nổi tiếng và danh vọng, đặc biệt khi ở tuổi nữ sinh trung học, cô sở hữu những bức ảnh nhạy cảm của một ngôi sao tuổi teen đang lên. Lúc này, nó đánh vào đạo đức và những lựa chọn cá nhân của cô bé trên con đường chạy theo dục vọng được công nhận, được nổi tiếng

câu chuyện không lạ khi hỏi một đứa trẻ: chúng muốn làm gì khi lớn lên, lớn lên muốn làm gì; càng cộng thêm một tuổi qua mỗi năm tiểu học, chúng sẽ nói với ta chúng muốn giàu, thay vì những năm mẫu giáo chúng nói chúng muốn lái máy xúc, chú lính cứu hỏa, siêu nhân giải cứu thế giới, cô bảo mẫu chăm sóc em bé, cô giáo, y bác sĩ cứu người... Ở thời chúng ta, hiện nay, ngay thời điểm này, bọn trẻ con của loài người cho câu trả lời chiếm tỉ lệ cao lừng lững, chúng muốn làm người giàu và nổi tiếng, hay "cháu muốn làm tóp tóp". Các Đấng trên cao ơi, lũ trẻ của loài người cho rằng trên đời này có nghề nghiệp tên giàu và nổi tiếng

hôm qua trong lúc tôi nói chuyện với mấy người tuổi tôi, đứa trẻ ngồi bên nghe được chuyện về một cậu bạn tôi vừa làm công việc cậu ấy được học hành đào tạo, vừa chơi nhạc lập band theo đuổi sở thích; đứa trẻ 12 tuổi ngồi hỏi tôi: chú ấy có giàu không ạ, có nổi tiếng không, có được lên mạng không, được bao nhiêu lai, nhiều người theo dõi không etc. Thời chúng ta những nghề: không nghề [tức, đống nghề thì... trết]

Bob - a street cat

tự truyện của James Bowen [được chấp bút] - một nhạc công sa cơ lỡ vận đang phục hồi sau cai nghiện với người bạn là một chú mèo hoang, được xem như duyên số [James Bowen được nuôi dưỡng như người Thiên Chúa, nhưng rất thích giáo lý nhà Phật (xưa M. bạn tôi cũng vậy, anh luôn thấy giáo lý nhà Phật sâu rộng và đầy đủ)], mèo Bob. Gặp nhau, đôi tâm hồn được nghỉ ngơi, người và mèo gặp nhau như gặp được cái xuồng cứu mình trong cảnh lênh đênh lạc trôi vô vọng giữa dòng nước lớn

phần lớn người ta nghiện bởi cô đơn. Tôi luôn khâm phục những người có thể cai sống heroin, không ai có thể biết hay hiểu họ đã trải qua những gì. Ở các nước phương Tây, quá trình cai nghiện heroin sẽ được chuyển từ heroin sang methadone, người cai nghiện sẽ phải kéo rất dài quá trình uống methadone rồi giảm liều cho đến ngày được các bác sĩ, chuyên gia cho thử ngắt hẳn methadone, chỉ 48 tiếng không methadone đã rất khủng khiếp rồi, rồi chuyển sang subutex, đến được bước này thì rất gần với việc mình có thể được xem là người bình thường, không nghiện không phụ thuộc thuốc gì [chắc khổ sở như vậy nên với người nước ngoài, ngồi vạ vật với tờ bìa xin tiền vì tôi nghiện, là bình thường, cảm thông được; tôi thương người nghiện, thương theo nghĩa làm người quá khổ, nếu không may nghiện thì cũng vì quá cô đơn, muốn chơi gì đó cho quên thực tại và, cai nghiện, tôi nghĩ, quá cả thử thách thăng tiên nếu có thể cai được, nên tôi thương, chuyện thi thoảng cho tiền người nghiện tôi cũng không tiếc bao giờ; còn những người chơi cocain, một số nước ở sân bay, khi chó nghiệp vụ ngửi ra mùi, nếu khám ra lượng nhỏ và được giải trình là trữ để sử dụng cá nhân thì cũng được cho qua, hình như Úc là thế]. Mô hình uống thuốc để cai nghiện này, gần nhà tôi đã có chú thành công; sau 30 năm nghiện hút chích đủ cả, uống thuốc cai nghiện ròng rã gần 3 năm, thuốc lấy ở trung tâm y tế quận, cuối cùng đã trở về làm người; động lực lớn nhất với chú ấy là các con đã lớn, không thể để chúng nhìn bố mình như "thằng nghiện" mãi được. James Bowen trong tự truyện Bob chú mèo đường phố từ khi có Bob, cũng cố gắng nắm lấy cơ hội của mình, cơ hội được trở về làm con người đúng nghĩa, đến cả việc đi đến trung tâm nhận thuốc phục hồi sau cai heroin, anh ta cũng đi 1 mình, không muốn mèo Bob biết đến một quá khứ lãng phí cuộc đời đã qua

vẫn một câu cũ, thánh thần cũng có quá khứ, tội đồ vẫn có tương lai. Lựa chọn nào cũng có kết quả, hệ quả cùng tất tật liên đới của nó đi kèm. Chọn gì cũng được, đi đủ xa thì đều đến được nơi nào đấy như con mèo trong Alice phán; vẫn thần chú cũ: nói được làm được, làm được chịu được, chịu được dọn được 😛