soul expeditions

về Shosha, bài viết của bác Nguyễn Chí Hoan [bác là đúng rồi, hơn bố mẹ tôi 1 tuổi, nhìn ngoài chắc tôi gọi chú :p] https://phanbook.vn/blogs/news/shosha-hien-sinh-do-thai Isaac Bashevis Singer đang ám tôi, tôi phải làm gì đây khi tôi rất thích tiểu thuyết Shosha rất muốn tiếp tục Singer, nhưng lại nghĩ Singer cao vòi vọi mình biết sao bây giờ, đọc Shosha thôi đã nhảy ra bao nhiêu 'cái tên' muốn đọc rồi; cứ theo trình tự thời gian sáng tác thì tôi phải qua The Manor [Kiếp người cô quạnh], The Slave [Người nô lệ, Tìm lại người tình năm xưa] tiểu thuyết lịch sử trung cổ thế nào đấy, rồi mới đến được The Magician of Lublin [Tình em vỗ cánh], nghĩ đến lịch sử tôi muốn gục ngã luôn rồi, cho dù có là tiểu thuyết tình cảm, mà không, tiểu thuyết tình cảm tôi không gục thì cũng rối hành rối hẹ thôi dù chưa động đến nhưng tôi lại rất sẵn hứng thú với hồi ký, truyện thiếu nhi, hay Gimpel the fool [tôi rất hay thích nhân vật người điên, ngừng phát triển, thiểu năng, ốm... ] hay những gì loáng thoáng hiện ra từ nhan đề như quỷ sa tăng, Chúa cứu thế lầm lỗi, thày phù thuỷ, cậu bé tìm Chúa, thiên đường, sám hối, lưu vong, cái chết, bóng người... tại sao lại thế Singer là con trai của một rabbi [giáo sĩ Do Thái] - chi tiết này giống với nhân vật chính xưng tôi, Aaron trong Shosha - bố của Singer là một giáo sĩ sùng tín Do Thái giáo thần bí - yếu tố rõ nét trong bầu không khí tinh thần của Shosha; các nhân vật phần lớn đều có trí năng bừng rỡ, thích chơi nghịch với từ ngữ và tư tưởng - ngay cả Shosha vốn đã ngừng phát triển về trí óc và thân thể [ngừng tất cả, có thể nói cả móng tay cũng ngừng mọc], họ bừng rỡ như vậy và vẫn có thể bi quan tuyệt vọng về mọi thứ, điên và ốm [sẽ rất nhiều người thích nhân vật Morris Feitelzohn - rất dễ chìm vào những câu thoại của ông ấy] sự chú ý của ta giới hạn hơn ta nghĩ rất nhiều; đọc Shosha nghĩ về chủ đề người Do Thái lưu vong, đi hay không đi, hoài niệm, làm sao có thể không khi Singer viết về phố Krochmalna trong bối cảnh ly tán [với sự nghiệp viết như thế, chắc chắn ghetto phố Krochmalna Warszawa sẽ còn trở đi trở lại]; hay về thế giới sụp đổ lật nhào 'thế giới là lò mổ và nhà thổ', chúng ta tất tật ai cũng mơ và Chúa cũng vậy, thế giới là giấc mơ của Chúa khi ngủ và Chúa đang ốm nặng; về những gì thần bí suy tưởng 'Không có sự tình cờ. Các lực chủ trì số phận con người luôn luôn rốt cuộc sẽ hội tụ những người cần phải gặp nhau lại' vì vật chất là năng lượng cô đọng lại và năng lượng là vật chất phân rã mà ra, như các ngôi sao các tinh vân gần nhất là đầu tháng 6 tôi đọc Goodbye, Columbus [Một ngày cho người yêu] của Philip Roth; là novella thì đúng hơn là novel về cuộc sống của những người Do Thái trên đất Mỹ, họ là thế hệ mà ông bà hoặc bố mẹ rời khỏi ghettos đến Mỹ, Jewish American; trong truyện có đoạn bà dì của nhân vật nam chính Neil hỏi gia đình bạn gái Neil ở đâu, anh bảo Short Hills và bà nói xưa nay dân Do Thái đâu có ở Short Hills và kết luận 'họ không phải dân Do Thái thuần tuý, tao dám chắc' còn Neil thì khẳng định 'họ là Do Thái thuần tuý mà' hay như chuyện mẹ của bạn gái Neil mời Neil tối thứ 6 đi lễ cùng gia đình bà, Neil từ chối vì đã từ lâu không còn đi nữa, rồi bà hỏi trước đây Neil là chính truyền hay bảo thủ, Neil nói cháu không biết, cháu chỉ biết cháu là Do Thái; hay cuộc tình của Neil tan vỡ khi bố mẹ bạn gái Neil khám pha ra rằng con gái họ đã ngủ với Neil suốt những ngày Neil ở chơi tại gia đình họ, một tội lỗi nghiêm trọng khiến tất cả suy sụp... nhìn Philip Roth nhận ra ngay nguồn gốc Do Thái [người cha dòng dõi Áo Hung] còn Isaac Bashevis Singer [hơn Philip Roth khoảng 30 tuổi ái chà chà] người Do Thái Ba Lan nhưng nhìn... giống alien 🙂 với cái đầu hói rõ sọ [Aaron trong Shosha cũng lơ thơ mái đầu, em trai của Aaron khi nhìn thấy anh trai sau mấy năm đã thốt lên 'một người Đức đúng nghĩa'], mắt lồi và đặc biệt là đôi tai nhọn zểnh áp sát đầu 🙂 [không hiểu sao đầu óc tôi nó lại thấy thế] mấy hôm trước tôi tìm hiểu về Hebrew và Yiddish [Singer chỉ viết tiếng Yiddish], tác giả bài viết đưa 2 đoạn văn bản và nói bạn nhìn 2 bức ảnh và sẽ nhận ra sự khác biệt về mặt chữ viết; tôi liền nghĩ tôi chỉ thấy dung lượng dài ngắn quả có khác nhau nhưng đều là những nét xổ dọc móc móc móc giun giun :)) thôi ba hoa xích tốc đủ rồi, đi pha cà phê, pha 1 thể nửa cân cà phê mãi không xong p.s: từ ngữ trong bản dịch dùng quái, hiểm, và già lụ khụ :)